ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΩΝ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Eurovision: Οι 7+1 φορές που η Ουκρανία πολιτικοποίησε έναν θεσμό που απαγορεύει την πολιτική (βίντεο)

Δήμητρα Τσαμποδήμου15 Μαΐου 2022

Στις 10 Μαρτίου του 2016 η ΕΡΤ ανακοινώνει πως την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει στην επικείμενη Eurovision ένα μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό συγκρότημα, οι Argo με το τραγούδι "Utopian Land", ένα κράμα χιπ χοπ και παράδοσης αφού έντονος είναι ο ήχος της ποντιακής λύρας. Μιας και το ενδιαφέρον τότε του ελληνικού κοινού για τον μουσικό διαγωνισμό -που πέρασε μέρες δόξας στα όρια της ακραίας υπερβολής- είχε ατονήσει, τα σχόλια είναι λιγοστά, η γκρίνια περιορίζεται σε μεσημεριανές εκπομπές και οι νέοι του συγκροτήματος ταξιδεύουν στο Μάλμε της Σουηδίας σχεδόν βέβαιοι πως και κανείς δεν ασχολείται μαζί τους και πως η περίφημη "παράσταση νίκης" που είχε η χώρα μας θα τους εξασφάλιζε χωρίς κόπο ένα εισιτήριο στον τελικό.

Κι όμως, η Ελλάδα "καταφέρνει" να μείνει μετά από πολλά, πολλά χρόνια εκτός τελικής βραδιάς και ο λόγος φυσικά δεν ήταν πως το τραγούδι δεν άρεσε -ούτε τα όσα έγραφαν οι κακεντρεχείς βορειοευρωπαίοι πως δεν είχαμε λεφτά για διοργανώσεις και τους στείλαμε με δανεικά (ήμασταν στην καρδιά της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων), αλλά η πολιτική. Η "γη της ουτοπίας" των Argo, ένα τραγούδι με βαθιά ανθρώπινα μηνύματα για τους πρόσφυγες θεωρήθηκε από τα μεγάλα "κεφάλια" της διοργανώτριας EBU "πολιτικό" τραγούδι, κάτι που απαγορεύεται ρητά από τους κανονισμούς και μιας και δε μπορούσαν -για ευνόητους λόγους- να το πουν ανοιχτά και να απαγορεύσουν τη συμμετοχή ενός τραγουδιού που μιλούσε για το δράμα των ανθρώπων και την αλληλεγγύη όσων τους δέχονται και τους υποδέχονται (των Ελλήνων δηλαδή) βρήκαν άλλο τρόπο να το... αντιμετωπίσουν. Οι φήμες πως η Ελλάδα κόπηκε από τον μεγάλο τελικό για πολιτικούς λόγους οργίασαν και αν κανείς ουδέποτε το παραδέχτηκε, έμειναν ως... κοινό μυστικό.

Όμως, ισχύει πάντοτε στην πράξη η σαφής, ρητή και κατηγορηματική απαγόρευση του πολιτικού στίχου στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού ή κάποιες φορές, τα μηνύματα περνούν κάτω (ή και ευθεία πάνω) από τη μύτη των διοργανωτών;

Η περίπτωση της Ουκρανίας, που χθες κατέκτησε το τρόπαιο σε μια ένδειξη συμπαράστασης και αλληλεγγύης των Ευρωπαίων στην τραγωδία που υφίσταται, δείχνει πως όχι. Και όπως έγραψε χαρακτηριστικά το "Politico" μέρες πριν τον διαγωνισμό "όσοι συμμετέχουν στη Eurovision υπόσχονται να μην κάνουν πολιτικές διακηρύξεις - αυτό όμως ουδέποτε σταμάτησε την Ουκρανία". 

Aκόμη και το φετινό τραγούδι που γράφτηκε πριν την εισβολή θεωρείται από όλους πως βλέπει στο πρόσωπο της "Stefania", όχι τη μητέρα του καλλιτέχνη, αλλά τη μητέρα - πατρίδα. Αλλά, φέτος αυτό και δικαίως συγχωρείται...

2019

Η ποπ σταρ Maruv κέρδισε τον εθνικό διαγωνισμό με το «Siren Song» της, αλλά δέχτηκε πυρά για τις επερχόμενες συναυλίες της στη Ρωσία, με τον τότε αντιπρόεδρο της Ουκρανίας Vyacheslav Kyrylenko να γράφει στο Twitter: «Ένας εκπρόσωπος της ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ δεν μπορεί να είναι καλλιτέχνης που περιοδεύει στην επιτιθέμενη χώρα, είτε σχεδιάζει να το κάνει στο μέλλον και δεν βλέπει τίποτα απαράδεκτο σε αυτό." Η Maruv αποχώρησε από τον διαγωνισμό, υποστηρίζοντας στο Facebook ότι είχε δεχτεί πίεση να υπογράψει αυτό που περιέγραψε ως άδικο και υπερβολικά περιοριστικό συμβόλαιο προκειμένου να παρευρεθεί. Τόσο ο δεύτερος όσο και ο τρίτος στον εθνικό διαγωνισμό αρνήθηκαν να πάρουν τη θέση της στον διαγωνισμό στο Τελ Αβίβ, αναγκάζοντας την Ουκρανία να αποσυρθεί εντελώς.

2017

Η Ουκρανία φιλοξένησε τη Eurovision του 2017, αφού κέρδισε τον διαγωνισμό του 2016. Δεδομένης της συνεχιζόμενης σύγκρουσής της με τη Ρωσία, η διοργάνωση ήταν δεδομένο πως θα ήταν πολιτικά φορτισμένη και όσοι πόνταραν εκεί δεν διαψεύστηκαν. Μετά από τις αρχικές εκκλήσεις στη Ρωσία να μποϊκοτάρει η χώρα τον διαγωνισμό που φιλοξενείται από την Ουκρανία, η Ρωσίδα διαγωνιζόμενη ήταν η Τζούλια Σαμοΐλοβα, με το τραγούδι της «Flame Is Burning». Η Samoylova, η οποία χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι, ήταν διάσημη επειδή τραγούδησε στην τελετή έναρξης των Χειμερινών Παραολυμπιακών Αγώνων της Ρωσίας το 2014 στο Σότσι. Αλλά πριν ξεκινήσει ο διαγωνισμός, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι ερευνούσε τη Samoylova για αναφορές ότι είχε εμφανιστεί στην πόλη Κερτς της Κριμαίας το 2015 και ταξίδεψε εκεί μέσω Ρωσίας. Τελικά, η SBU απαγόρευσε στη Samoylova να εισέλθει στην Ουκρανία για τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση της έρευνάς της. Ενώ η EBU προσπάθησε να διαπραγματευτεί για τη Samoylova να παίξει εξ αποστάσεως, η Ρωσία αποχώρησε από τον διαγωνισμό.


2016

Το 2016, η Jamala από την Ουκρανία κέρδισε τη Eurovision με το τραγούδι της «1944», που διηγούνταν την ιστορία της προγιαγιάς της που ήταν ανάμεσα στους περίπου 240.000 Τάταρους της Κριμαίας που απελάθηκαν από την Κριμαία στην Κεντρική Ασία από τον Στάλιν. Δεδομένης της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία μόλις δύο χρόνια πριν από τον διαγωνισμό, πολλοί σχολιαστές είδαν το «1944» ως αλληγορία για την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Ξεκίνησε με τους στίχους, τραγουδισμένους στα αγγλικά: «Πότε έρχονται οι ξένοι; Έρχονται στο σπίτι σου. Σας σκοτώνουν όλους και λένε· «Δεν είμαστε ένοχοι, δεν φταίμε». Η Ρωσία διαμαρτυρήθηκε ότι το τραγούδι παραβίαζε την απαγόρευση της EBU για εμφανίσεις που περιέχουν «στίχους, ομιλίες ή χειρονομίες πολιτικής ή παρόμοιας φύσης». Ωστόσο, ενώ οι επικριτές του τραγουδιού της Jamala σημείωσαν ότι η EBU ανάγκασε τον προηγούμενο χρόνο το συγκρότημα Genealogy της Αρμενίας να αλλάξει τον τίτλο του τραγουδιού του για τη γενοκτονία των Αρμενίων από το "Don't Deny" επειδή ήταν πολύ πολιτικό (θα ονομαζόταν τελικά "Face the Shadow»), η EBU έδωσε το πράσινο φως στο «1944» της Jamala με το σκεπτικό ότι αναφερόταν σε ιστορικά γεγονότα. Όταν η Τζαμάλα κέρδισε τελικά τον διαγωνισμό, αφήνοντας τον Σεργκέι Λαζάρεφ της Ρωσίας (που στο παρελθόν ήταν το φαβορί) στην τρίτη θέση, οι Ρώσοι αντέδρασαν με μανία. Η γνωστή για τις εμπρηστικές της δηλώσεις, Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, πρότεινε μάλιστα ο επόμενος να βγει να τραγουδήσει για τον Σύρο δικτάτορα Μπασάρ Αλ Άσαντ ώστε να κερδίσει την πρώτη θέση. 

2014

Λιγότερους από δύο μήνες αφότου ο Πούτιν εισέβαλε και προσάρτησε παράνομα τη χερσόνησο της Κριμαίας από την Ουκρανία, το πλήθος στην Κοπεγχάγη αποδοκίμασε τις αδερφές Tolmachevy της Ρωσίας στον τελικό της Eurovision, ωθώντας την EBU να εισαγάγει τεχνολογία κατά των αποδοκιμασιών.

2007

Το 2007, ο Ουκρανός Andriy Danylko, γνωστός με το καλλιτεχνικό του όνομα Verka Serduchka, ήρθε δεύτερος με μια εντυπωσιακή ερμηνεία του "Dancing Lasha Tumbai". Το τραγούδι θεωρήθηκε ως παραλλαγή του «Russia goodbye», αν και ο Danylko αρχικά (λανθασμένα) ισχυρίστηκε ότι σήμαινε «σαντιγί» στα μογγολικά και μετά είπε ότι ήταν απλώς ανοησία. Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Danylko είπε σε μια συνέντευξη ότι θα τραγουδούσε μόνο το "Russia Goodbye" στους στίχους του τραγουδιού, επιβεβαιώνοντας την κατάσταση του τραγουδιού ως πολιτική δήλωση.

2005

Λίγους μήνες αφότου η δημοφιλής Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας ανάγκασε τον υποστηριζόμενο από τη Ρωσία πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς να αφήσει την εξουσία και να αντικατασταθεί από τον Βίκτορ Γιούσενκο, η χώρα φιλοξένησε τον διαγωνισμό της Eurovision το 2005, όπου θριάμβευσε η Ελλάδα με την Έλενα Παπαρίζου. Η διοργανώτρια χώρα εκπροσωπήθηκε από το συγκρότημα GreenJolly τραγουδώντας το «Together We Are Many». Το τραγούδι ήταν ένας ύμνος κατά τη διάρκεια της Πορτοκαλί Επανάστασης, με τους στίχους: «Όχι στις παραποιήσεις, όχι στα ψέματα. Γιούσενκο — ναι! Γιούσενκο — ναι!» Αλλά αφού οι στίχοι θεωρήθηκαν πολύ πολιτικοί, οι GreenJolly ερμήνευσε τελικά μια τροποποιημένη εκδοχή, τραγουδώντας: «Όχι στις παραποιήσεις, όχι στα ψέματα. Πιστεύουμε - ναι, μπορούμε - ναι." 


2004

Η πρώτη φορά που η Ουκρανία κέρδισε τη Eurovision ήταν μόλις η δεύτερη χρονιά που συμμετείχε. Η τραγουδίστρια Ruslana κέρδισε το πρώτο βραβείο με μια εκρηκτική ερμηνεία του "Wild Dances". Το τραγούδι δεν ήταν απροκάλυπτα πολιτικό, αλλά αγκάλιαζε μια μετασοβιετική εθνική ταυτότητα για την Ουκρανία ανακαλώντας τη λαογραφία των Hutsuls, μιας δυτικής ουκρανικής εθνότητας.




This page might use cookies if your analytics vendor requires them.