Το θέμα της αλλαγής του εκλογικού νόμου, με αιχμή τη μείωση των εδρών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, καθώς και στα υπόλοιπα όργανα της ΤΑ που επιφέρει ο νόμος Βορίδη (4804/2021) και οι οποίες μειώνονται έτη περεταίρω, βάση των προσωρινών αποτελεσμάτων της απογραφής του 2021 που δείχνουν μείωση του πληθυσμού, θα αποτελέσει ένα από τα κυρίαρχα θέματα του φετινού συνεδρίου της αυτοδιοίκησης που οργανώνει η ΚΕΔΕ στα τέλη Νοεμβρίου στο Βόλο.
Το γεγονός αυτός προκαλεί πονοκέφαλο στους αιρετούς, που διαπιστώνουν ότι η μείωση της εκπροσώπησης στα δημοτικά συμβούλια που επέρχεται έτσι και αλλιώς με βάση το νόμο, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της τελευταίας απογραφής, σύμφωνα με τα οποία στους περισσότερους δήμους καταγράφεται μείωση του πληθυσμού, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε αποψίλωση των δημοτικών συμβουλίων και υποεκπροσώπηση δημοτικών ενοτήτων που για τους υποψηφίους αποτελούν σημαντικά «κάστρα».
Ο εκλογικός νόμος πάντως και οι επιμέρους αλλαγές, οι οποίες όμως θεωρούνται κομβικής σημασίας, είναι γεγονός ότι δεν βγήκε ποτέ από την πολιτική ατζέντα των δημάρχων και όσο ο χρόνος κυλά αντίστροφα για την διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών τον Οκτώβριο του 2023, τόσο θα αυξάνει η πίεση των αιρετών προς την κυβέρνηση για να κλείσουν οι εκκρεμότητες.
Στα επιτελεία των εν ενεργεία δημάρχων και υποψηφίων που επιθυμούν να μπουν στην κούρσα των εκλογών επικρατεί αναβρασμός, καθώς με το νέο νόμο αφενός θα επιτευχθεί κυβερνησιμότητα των δήμων, αφετέρου όμως όλοι μετρούν και ξαναμετρούν τις απώλειες που θα έχουν, καθώς με βάση τα προσωρινά αποτελέσματα της απογραφής του 2021 η αρχική μείωση του 15% στο πλήθος των μελών των συλλογικών οργάνων των της ΤΑ διαμορφώνεται σε πολλές περιπτώσεις στο 35%.
Η ΚΕΔΕ και οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων της χώρας έχουν θέσει σε προτεραιότητα το ζήτημα των αλλαγών του εκλογικού νόμου και ετοιμάζονται ήδη να διαμορφώσουν από κοινού τις προτάσεις τους, ενόψει του συνεδρίου τον επόμενο μήνα.
«Ο νόμος έχει επιμέρους ζητήματα, αλλά είναι στη σωστή κατεύθυνση»
Κληθείς να απαντήσει για το νόμο και τα προβλήματα που δημιουργεί σε αρκετούς δήμους, ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ), δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης τόνισε στη «ΜτΚ» ότι είναι θέμα συζήτησης τόσο για την ΠΕΔ-ΚΜ όσο και για την αυτοδιοίκηση συνολικά, γιατί κατά κύριο λόγο έλυσε προβλήματα. «Υπήρχε ο νόμος της απλής αναλογικής που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση, ο οποίος όμως οδήγησε, όπως διαπιστώσαμε όλοι, σε ακυβερνησία των δήμων και δεν έδινε διοικήσεις σε δήμους. Αυτό ήταν βασική διεκδίκηση της αυτοδιοίκησης, να υπάρχει νόμος ο οποίος θα δίνει κυβερνησιμότητα σε δήμους και οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στους πολίτες» υπογράμμισε ο κ. Καϊτεζίδης, προσθέτοντας πως «το να μην υπάρχει διοίκηση σε ένα δήμο είναι από μόνο του ένα πρόβλημα σε τέτοιους δύσκολους καιρούς».
Για το νέο νόμο, ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ είπε πως είναι πλειοψηφικότερος από τον προηγούμενο και δίνει λύσεις.
«Έχει κάποια επιμέρους ζητήματα σε σχέση με τα τοπικά συμβούλια και τον πρόεδρο των τοπικών κοινοτήτων και τον τρόπο εκλογής του, όπως και κάποια άλλα, όμως είναι στη σωστή κατεύθυνση και ευθυγραμμίζεται με τις αποφάσεις της ΚΕΔΕ όλα αυτά τα χρόνια» τόνισε και πρόσθεσε πως τα επιμέρους προβλήματα τα συζητά η ΠΕΔΚΜ, η οποία θα διαμορφώσει τις προτάσεις της, τις οποίες θα στείλει και στο υπουργείο Εσωτερικών και στην ΚΕΔΕ, ενόψει και του συνεδρίου που θα έχει η αυτοδιοίκηση το Νοέμβριο. «Όλες οι προτάσεις της ΠΕΔ-ΚΜ θα είναι επικαροποιημένες και θα τεθούν στο τελικό σχέδιο επί του νομοσχεδίου» ανέφερε ο πρόεδρος του οργάνου.
Χρειάζεται αποσαφήνιση ο νόμος
Τις αλλαγές του εκλογικού νόμου εισηγήθηκε στην ΚΕΔΕ ο α’ αντιπρόεδρος, δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, οι οποίες παραπέμφθηκαν στην Επιτροπή Θεσμών προς επεξεργασία και οριστικοποίηση. Πάντως το δ.σ. συμφώνησε ότι ο νόμος Βορίδη χρήζει βελτιώσεων και αποσαφηνίσεων σε πολλά σημεία.
Όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Κυρίζογλου, η νέα απογραφή με την έκδοση των προσωρινών πινάκων από την Στατιστική Υπηρεσία ανατρέπει την συμφωνημένη με την κυβέρνηση αρχική μείωση του 15% στο πλήθος των μελών των συλλογικών οργάνων, αφού τελικά την διαμορφώνει σε ορισμένες περιπτώσεις στο 35%. Για παράδειγμα, είπε ότι στην Περιφερειακή Ένωση των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας στο σύνολο των 38 δήμων διαπιστώνεται απώλεια 150 εδρών στα Δημοτικά Συμβούλια, γεγονός που οδηγεί και σε απώλεια ειδικών συμβούλων και συνεργατών. Στην ΠΚΜ σημαντικές απώλειες με το νέο νόμο θα μετρήσουν οι δήμοι Χαλκηδόνος, Νάουσας και Νέας Ζίχνης, καθώς τα δημοτικά τους συμβούλια θα μειωθούν κατά οχτώ έδρες.
Επίσης, με βάση τα προσωρινά αποτελέσματα της απογραφής, πολλοί δήμοι της Κεντρικής Μακεδονίας, μεταξύ αυτών ο δήμος Παύλου Μελά, θα χάσου έδρες, επειδή άλλαξε η πληθυσμιακή τους κλίμακα. Συγκεκριμένα ο δήμος Παύλου Μελά, για μόλις 32 κατοίκους δεν πιάνει το όριο των 100.001, με αποτέλεσμα στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο να διαθέτει 35 αντί 39 έδρες.
Μία ακόμη ένσταση της αυτοδιοίκησης για το νέο νόμο είναι ότι δεν αναφέρεται πουθενά ο τρόπος εκλογής του προέδρου της δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό πάνω από 301 κατοίκους. Ειδικότερα, προτείνεται να εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού, ενώ κρίνεται ορθότερο στις δημοτικές κοινότητες από 301 έως 2.000 κατοίκους πρόεδρος να εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης του συνδυασμού που πλειοψήφησε στη συγκεκριμένη κοινότητα.
Στο πλαίσιο των προτάσεων που καταθέτει η ΚΕΔΕ, ζητά να ισχύει για όλους τους δήμους η διάταξη του νόμου 4804 που περιορίζεται σε δήμους από 30.000 έως 150.000 κατοίκους και προβλέπει με περισσότερες από 6 δημοτικές ενότητες, οι έδρες του δ.σ. να είναι αυτές που αντιστοιχούν στο αμέσως επόμενο πληθυσμιακό κλιμάκιο.
«Είναι σημαντικά ζητήματα, τα οποία θέτει η αυτοδιοίκηση και ζητά άμεσα την αποσαφήνισή τους και τη βελτίωση τους. Αυτές οι προτάσεις θα κωδικοποιηθούν και θα κατατεθούν στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, προκειμένου στη συνέχεια να κατατεθούν στο υπουργείο Εσωτερικών» τόνισε ο κ. Κυρίζογλου, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι αυτό που δεν συζητείται είναι το εκλογικό σύστημα με το όριο εκλογής του δημάρχου στο 43% από τον πρώτο γύρο και τα 3/5 των εδρών να κατοχυρώνονται στο επιτυχόντα συνδυασμό.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.10.2022