Στη γενέτειρά της τη Θεσσαλονίκη επιστρέφει μετά από 30 χρόνια η παράσταση «…και Ιουλιέτα» του Άκη Δήμου, η οποία ανεβαίνει τον Πολυχώρο Τέχνης Alte Fablon, σε μία διαφορετική προσέγγιση, σε σκηνοθεσία της Δήμητρας Λαρεντζάκη με πρωταγωνίστρια την Σοφία Μπλέτσου.

Το «…και Ιουλιέτα» ήταν το πρώτο θεατρικό κείμενο που έγραψε ο νομικός τότε, Άκης Δήμου, το 1995. Όπως εξηγεί ο ίδιος μιλώντας στη «ΜτΚ» μέχρι τότε δεν είχε καμία δημιουργική σχέση με την Τέχνη. «Δεν με προετοίμασε τίποτα ότι κάποια στιγμή θα γινόμουν θεατρικός συγγραφέας. Σήμερα σκέφτομαι και τι άλλο θα μπορούσα να είμαι» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Το εν λόγω κείμενο γράφτηκε για καθαρά προσωπικούς λόγους και ο ίδιος δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα ανέβαινε στο θέατρο. Μόνο εκ των υστέρων είδε ότι, από το θέμα και μόνο, είχε από μόνο πολλή θεατρικότητα.

Μέσα από μία διαδικασία συμπτώσεων το έργο έφτασε στα χέρια της ηθοποιού Λυδίας Φωτοπούλου η οποία ερμήνευσε τον μονόλογο στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζηβανού. Από τότε μέχρι σήμερα ο Άκης Δήμου γράφει αποκλειστικά και μόνο για θέατρο. «Συνειδητοποίησα ότι ο λόγος αυτός αντέχει πάνω στη σκηνή όποτε μετά είχα την ανάγκη να δοκιμαστώ στο θέατρο, ει δυνατόν σε όλες τις μορφές της θεατρικής γραφής» εξηγεί.

Η επιστροφή του έργου στο θέατρο, για τον ίδιο είναι ένα θετικό comeback. «Κάθε φορά που ανεβαίνει ένα παλιό μου έργο αισθάνομαι ότι με κάποιο τρόπο πιστοποιούνται οι δυνατότητες του κειμένου μέσα στα χρόνια» τονίζει.

Η πορεία του έργου δεν είχε σταματήσει αυτά τα χρόνια, το οποίο μάλιστα μπορεί και να έχει ανέβει στο εξωτερικό περισσότερες φορές από ό,τι στην Ελλάδα. «Διαπιστώνω ότι το κείμενο αντέχει και το ζητάνε και συχνά. Είμαι πολύ τυχερός σε αυτό γιατί πολλά κείμενά μου επανέρχονται και αυτό σημαίνει κάτι για τα έργα, ότι δηλαδή παρόλο που γράφονται σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή, έχουν την τάση να την υπερβαίνουν και να πηγαίνουν και προς τα μπρος με κάποιον τρόπο. Δεν έχω ιδέα γιατί συμβαίνει γι’ αυτό, δεν το έχω σκεφτεί ποτέ, μένω στην συγκίνηση ότι αυτό που γράφτηκε σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο που σήμαινε κάτι συγκεκριμένο για εμένα τότε, επανέρχεται μετά από κάποια χρόνια και συνεχίζει να σημαίνει κάτι για κάποιους άλλους. Μάλλον και τα έργα κάνουν τους κύκλους τους. Ίσως παίζει ρόλο, αν θα μπορούσα να τολμήσω μία απάντηση, ότι πολλά από τα κείμενά μου έχουν ως ήρωες νέους ανθρώπους οπότε τα ανακαλύπτουν πολύ εύκολα νεότεροι ηθοποιοί και σκηνοθέτες και πλέκουν κάτι δικό τους ή θέλουν να αναμετρηθούν με αυτό. Αλλά και αυτό είναι μάλλον μία πρόχειρη εξήγηση, φαντάζομαι ότι ο καλύτερος για να απαντήσει θα ήταν κάποιος θεατής, για το τι του λέει σήμερα ένα κείμενο που γράφτηκε πριν 30 χρόνια».

Χαρακτηρίζει το έργο ως «δύσκολα προσεγγίσιμο», καθώς δεν έχει μία «ρεαλιστική» βάση. «Είναι περισσότερο το ανάπτυγμα των σκέψεων, των αισθήσεων και των αισθημάτων γύρω από τον έρωτα και λιγότερο ένα ζωντανό θεατρικό πρόσωπο που το βλέπουμε να αφηγείται μια ιστορία με όρους θεατρικούς» λέει χαρακτηριστικά.

Τα διδακτικά του καθήκοντα

Ο Άκης Δήμου αυτή τη περίοδο ασχολείται με τα διδακτικά του καθήκοντα διδάσκοντας θεατρική γραφή σε ένα εργαστήρι ενηλίκων, στα τρία έτη του ΚΘΒΕ και σε ένα μεταπτυχιακό τμήμα του Πανεπιστημίου Ναυπλίου.

«Όταν ξεκίνησα δεν υπήρχαν τα εργαστήρια θεατρικής γραφής. Όλη η γενιά μου πηγαίναμε κάπως στα… τυφλά κάτι που ήταν όμως ένα πολύ μεγάλο σχολείο καθώς μαθαίναμε πάρα πολύ σημαντικά πράγματα στην πράξη. Ήταν μία εκπαίδευση με όρους χειρονακτικούς, δεν ήταν ακαδημαϊκή. Αυτό που κάνουμε στα εργαστήρια σήμερα είναι να ακούμε και κάνουμε παρατηρήσεις για να βελτιωθεί το κείμενο με βάση το ύφος του συγγραφέα. Δεν διδάσκουμε κανόνες».

Το πιο σημαντικό μάθημα που πήρε όμως είναι να μη σταματάει να γράφει. «Όσο περισσότερο γράφεις και εξασκείσαι τόσο πιο εύκολα κατακτάς τους κανόνες. Με την εμπειρία και τον χρόνο έρχεται ένα σημείο όπου καταλαβαίνει κανείς τι αντέχει πάνω στη σκηνή και τι φαλτσάρει. Η γραφή είναι υπόθεση καθημερινή: καθημερινής πειθαρχίας, καθημερινής άσκησης, καθημερινής πάλης με το υλικό και μόνο έτσι μπορείς να κερδίσεις οτιδήποτε». Και αυτό είναι που θα συμβούλευε και έναν νέο συγγραφέα: «Να συνεχίσει να γράφει και να μη μασάει από τις δυσκολίες γιατί ο μόνος τρόπος για να μάθει κανείς να γράφει, είναι να γράφει» όπως λέει χαρακτηριστικά.

Σε μία μόνιμη συγγραφική εγρήγορση

Ο Άκης Δήμου στη συγκεκριμένη φάση δεν νιώθει την ανάγκη να γράψει κάποιο θεατρικό έργο αν και είναι σίγουρος ότι αυτή η ανάγκη θα προκύψει κάποια στιγμή στο μέλλον. «Όταν γίνει αυτό δεν θα έχει καμία σημασία αν έχω 45 διαφορετικές δουλειές. Είμαι σε μία μόνιμη συγγραφική εγρήγορση, κρατάω τη σχέση μου με τη γραφή ζεστή. Στο πίσω μέρος του μυαλού μου υπάρχει πάντα ένας άνθρωπος που γράφει απλά αυτό δεν είναι πάντα συνειδητό. Όταν γίνει, αυτός ο άλλος άνθρωπος έρχεται μπροστά» σημειώνει.

Στη συνέχεια προσθέτει πως θεωρούσε και θεωρεί ότι η βασική του δουλειά και η μεγάλη αγάπη του είναι το θέατρο. «Μπορεί και να είμαι σε μία ηλικία πια που να κάνω αυτό που μου είναι περισσότερο εύκολο. Νομίζω ότι η αγάπη αυτή έχει να κάνει πάρα πολύ με τις συνεργασίες μου. Όταν γράφεις είσαι εσύ και το χνώτο των ηρώων σου, όταν το κείμενο ετοιμάζεται να ανέβει σε μία σκηνή, μπερδεύονται πολλά χνώτα και αυτό εμένα με γοητεύει πάρα πολύ. Στις ταινίες υπάρχει μία σχέση θεατή και θεάματος σχετικά κλειστή, στο θέατρο είναι ζωντανοί άνθρωποι που μιλάνε πάνω σε μία σκηνή. Τα πράγματα συμβαίνουν μπροστά σου με μία μοναδικότητα που δεν θα επαναληφθεί το επόμενο βράδυ. Με μαγεύει το στοιχείο της διαφορετικότητας από παράσταση σε παράσταση».

Άλλωστε συνήθως ο ίδιος επιλέγει τους συνεργάτες του καθώς από την πρώτη γραφή του κειμένου όμως μέχρι τις πρόβες μεσολαβούν πάρα πολλές συζητήσεις με τον σκηνοθέτη, και πολλές διορθώσεις, βελτιώσεις και προσθήκες στο κείμενο. Επιπλέον παραδέχεται πως του είναι πιο εύκολο να γράφει έχοντας συγκεκριμένους συντελεστές στο μυαλό του παρά το γεγονός ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο αν εντέλει αυτοί θα συμμετέχουν στην παράσταση.

Τα «μεγάλα» θέματα

Στα έργα του πραγματεύεται συχνά τα «μεγάλα» θέματα όπως ο έρωτας, ο φόβος, ο θάνατος. «Είναι τα μεγάλα θέματα αλλά την ίδια στιγμή είναι μέσα στην καθημερινότητα όλων μας. Είναι καταστάσεις που αναμετριόμαστε συνεχώς» εξηγεί. Σίγουρα δεν του αρέσει να γράφει για τον εαυτό του, αν και με κάποιο τρόπο είναι αναπόφευκτο. «Οποιοσδήποτε γράφει κάτι μιλάει για τον εαυτό του -τον οποίο ξέρει πάρα πολύ λίγο- στην προσπάθεια να τον μάθει. Συνεπώς προσπαθώ να μιλάω για εμένα όσο το δυνατόν λιγότερο γίνεται στα έργα μου. Προτιμώ να βγαίνουν οι ήρώες μου μπροστά να λένε τα δικά τους. Όχι για να μην εκτεθώ αλλά γιατί θα το βαριόμουν πάρα πολύ και πιστεύω το ίδιο θα ένιωθε και ο κόσμος. Ας προστατέψουμε τους εαυτούς μας και το κοινό από την πλήξη λοιπόν. Εμένα μου αρέσει απλώς να λέω ιστορίες, ή να βγάζω στη σκηνή ανθρώπους να λένε ιστορίες. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να αυτοβιογραφείται κανείς στο θέατρο, ίσα ίσα δεν είναι και ωραίο».

«Αναγκαστικά» αισιόδοξος

Για το νέο έτος ο Άκης Δήμου δηλώνει «αναγκαστικά αισιόδοξος» καθώς διαφορετικά δεν «έχει κανείς λόγο να σηκωθεί από το κρεβάτι».

«Είμαστε έτσι και αλλιώς σε μία εποχή εξαιρετικά μεταβατική, πάμε κάπου αλλού που δεν ξέρουμε ποιος είναι ο προορισμός αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να αποχαιρετάμε και να εφευρίσκουμε τα ίδια πράγματα καθημερινά. Το όποιο αξιακό μας σύστημα μεταβάλλεται πλέον καθημερινά, και εκείνο που έχουμε να κάνουμε είναι να στεκόμαστε με ψυχραιμία απέναντι σε όλες αυτές τις μεταβολές και να αποχαιρετάμε ό,τι παλιό και να υποδεχόμαστε ό,τι καινούριο. Όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας έχουν επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας, στο βλέμμα μας, στον λόγο μας, στις σχέσεις μας και στον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε. Πρέπει κανείς να τα βλέπει όλα αυτά με μία ψυχραιμία, έναν σκεπτικισμό και ταυτόχρονα με μια αισιοδοξία. Έτσι και αλλιώς η μοναδικότητα του ανθρώπου δεν θα πάψει να υπάρχει ποτέ. Είμαι σίγουρος ότι ο κάθε άνθρωπος θα βρει τρόπο να ερωτευτεί με νέους όρους, να αγαπήσει με νέους όρους, να χωρίσει με νέους όρους -γιατί ο χωρισμός είναι εκ των ων ουκ άνευ των ερώτων.

Την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν μπορούμε να την συλλάβουμε, εγώ όμως πιστεύω, και πες με αθεράπευτα αισιόδοξο, ότι η ανθρώπινη μοναδικότητα δεν αντικαθίσταται σε τίποτα. Ένα χέρι που γράφει και αιματώνεται για να γράψει και που πίσω από αυτό υπάρχει ένα σώμα, μία ανάσα, θα γράφει πάντα μοναδικά και δεν θα μπορέσει να το αντικαταστήσει καμία Τεχνητή Νοημοσύνη. Άλλοι λένε άλλα, εγώ πιστεύω σε αυτό. Είμαι αισιόδοξος αναγκαστικά. Είναι τόσο χάλια τα πράγματα γύρω μας που δεν γίνεται να μην είμαι. Είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε αισιόδοξοι για να σηκωνόμαστε κάθε μέρα και να κάνουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε» τονίζει.

Το 2024 και η κατάκτηση

Κάνοντας τον απολογισμό του, το 2024 ήταν μία καλή χρονιά για εκείνον και είναι ευγνώμων καθώς δεν τον ταλαιπώρησε και αυτό το θεωρεί από μόνο του πολύ μεγάλη κατάκτηση γιατί για πολλούς δεν ισχύει το ίδιο. Για το 2025 έχει μόνο μία ευχή: την υγεία.

«Ευχή να είμαστε γεροί, υγεία μόνο όλα τα άλλα θα βρουν τον δρόμο τους και τη θέση τους. Αν είμαστε γεροί και έχουμε το μυαλό μας στη θέση του θα το πάμε το καράβι μια χαρά» λέει χαρακτηριστικά.

ΠΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«…και Ιουλιέτα»

Πολυχώρος Τέχνης Alte Fablon

Παράταση παραστάσεων μέχρι 19 Ιανουαρίου

Παρασκευή - Σάββατο 21:15, Κυριακή 19:15

Εισιτήρια: ticketservices.gr

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.01.2025