Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Οδοντιατρικής είναι από σήμερα ο Αντώνιος Μίκος ο διακεκριμένος καθηγητής της Εμβιομηχανικής και Χημικής και Βιομοριακής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Rice στο Tέξας των ΗΠΑ. Πρόκειται για μια τιμή η οποία προστέθηκε σε έναν μακρύ κατάλογο παγκόσμιων αλλά και εθνικών διακρίσεων για έναν επιστήμονα που τελείωσε το ΑΠΘ και κατάφερε με τη σύγκλιση και τις συνέργειες, όπως είπε τόσο ο ίδιος όσο όμως και όσοι μίλησαν για αυτόν στην τελετή αναγόρευσής του, να πετύχει όσα πέτυχε και να είναι πρωτοπόρος στον τομέα του. Ένας τομέας που βασίζεται και απαιτεί τη συνδρομή, τον διάλογο, τη συνεργασία πολλών άλλων τομέων με κύριο στόχο να βοηθηθεί ο ασθενής, ο άνθρωπος. Ο κος Μίκος είναι από τους πρωτοπόρους παγκοσμίως της Μηχανικής Ιστών με τη χρήση Βιοϋλικών και συμπεριλαμβάνεται στο 1% των επιστημόνων με τις περισσότερες αναφορές στο πεδίο του.

Η έρευνα του κου Μίκου επικεντρώνεται «στην ανάπτυξη βιοϋλικών που θα χρησιμοποιηθούν για να αντιμετωπιστούν μεγάλα προβλήματα υγείας, πιο συγκεκριμένα για να μπορέσουμε να θεραπεύσουμε ελλείμματα ιστών μετά την αποκόλληση καρκίνων ή μετά από τραύμα ή ως αποτέλεσμα διάφορων ασθενειών, όπως η αποκατάσταση προσώπου. Αυτός είναι ένας τομέας που το εργαστήριό μας τα τελευταία 15 χρόνια έχει ασχοληθεί πάρα πολύ αλλά κοιτάμε και άλλα ενδύματα οστών σε μακριά κόκαλα και σε άλλα ανατομικά σημεία του σώματος» ανέφερε σε δηλώσεις του ο κος Μίκος επεξηγώντας το έργο του.

Μέχρι στιγμής έχουν πετύχει την αναγέννηση οστών. Στόχος είναι η αναγέννηση ιστών και οργάνων ώστε να βοηθηθεί ιδιαίτερα ο κλάδος των μεταμοσχεύσεων. «Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Έχουμε πολύ καλές επιτυχίες στην αναγέννηση ιστών κι ελπίζουμε αυτές οι επιτυχίες θα μας βοηθήσουν στο επόμενο βήμα που θα είναι η αναγέννηση ολόκληρων των οργάνων, ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ιστομηχανική αυτή τη στιγμή». Η ομάδα του κου Μίκου έχουν πετύχει την αναγέννηση ιστών από κόκαλα, από χόνδρο, δυο ιστοί που έχουν συγκεντρώσει όλες τις δυνάμεις τους τα τελευταία 27 χρόνια αλλά έχουν ασχοληθεί και με νευρολογικούς ιστούς, οφθαλμολογικούς ιστούς και επίσης σε συνδυασμό με τα κόκαλα και οδοντικούς ιστούς.

Ο κος Μίκος ρωτήθηκε ποιο θα ήταν το όργανο το οποίο θα μπορούσε να είναι αυτό που θα δημιουργηθεί πρώτο. Απάντησε πως η αιμάτωση του οργάνου είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και ένας από τους λόγους που οι επιτυχίες έρχονται στο δέρμα και στον χόνδρο είναι επειδή αυτά δεν έχουν πολλά αιμοφόρα αγγεία. Ένα όργανο όπως το συκώτι ή το πάγκρεας έχουν πολύ μεγάλη συγκέντρωση αιμοφόρων αγγείων και αυτό καθιστά την ανάπλασή τους πάρα πολύ δύσκολη. Μόλις λυθεί όμως το θέμα της αιμάτωσης των οργάνων τότε πάρα πολύ εύκολα και πάρα πολλά όργανα θα μπορέσουν να αναγεννηθούν. Ο κος Μίκος ουσιαστικά φτιάχνει το ικρίωμα, τον σκελετό πάνω στο οποίο θα τοποθετηθεί το υπόλοιπο υλικό και θα αναγεννηθεί ο ιστός. Το υλικό θα πρέπει να είναι «βιοαποικοδομήσιμο» έτσι ώστε να μην απορριφθεί από τον οργανισμό. Στόχος τους είναι να χρησιμοποιήσουν υλικά που θα βοηθήσουν στην ανάπλαση ενός ιστού και υλικά τα οποία θα αποσυντεθούν και θα απομακρυνθούν από τον οργανισμό ώστε ο καινούριος ιστός που θα δημιουργηθεί να μην έχει τεχνικά υλικά και κατ’ επέκταση και τοξικά κατάλοιπα.

Ρωτήσαμε τον κο Μίκο για τα όρια της βιοηθικής κι αν αισθάνεται πως περιορίζεται η επιστήμη από αυτή. Ο καθηγητής απάντησε πως δεν αισθάνεται «ότι περιορίζεται, είναι θέμα χρόνου η αναγέννηση καινούριων οργάνων, και δεν μιλάμε πλέον για την υπόσχεση την οποία έχει ο τομέας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν προϊόντα τα οποία ασθενείς χρησιμοποιούν για την επούλωση ορισμένων ελλειμμάτων σε ιστούς. Είναι ένα σημείο στο οποίο έχει επικεντρωθεί η επιστημονική κοινότητα γιατί τα αποτελέσματά της επηρεάζουν σημαντικά τους ασθενείς και υπάρχουν και πολύ μεγάλες χρηματοδοτήσεις από εθνικούς οργανισμούς για την ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών.

Δεν υπάρχει κάποιο θέμα σχετικά με το μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος. «Το θέμα είναι πως είναι πλέον ζήτημα χρόνου η δημιουργία οργάνων» ανέφερε ο κος Μίκος.

Ρωτήθηκε και για την περίπτωση να χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα των ερευνών για κάποιον κακό σκοπό κι απάντησε πως υπάρχουν πάντα σε οποιονδήποτε τομέα ηθικά ζητήματα που πρέπει κανείς να αντιμετωπίσει με τη δημιουργία νέων οργάνων. Εμείς εργαζόμαστε στον τομέα αυτόν, το αντιμετωπίζουμε συνέχεια κι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη χρήση των τεχνολογιών στους ανθρώπους είναι οι διάφορες ηθικές θέσεις που πρέπει να λάβει υπόψη του ο καθένας για τη χρήση αυτών των υλικών.

Σε ό,τι δε αφορά την αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα της Οδοντιατρικής του ΑΠΘ ανέφερε πως «είμαι φοβερά περήφανος και φοβερά συγκινημένος για την τιμή που του έκανε το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, είναι μια μοναδική διάκριση που έρχεται από την πόλη μου, που σπούδασα κι έχω όλες τις αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας» .

Η τελετή

Στην τελετή απεύθυναν χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Τμήματος Οδοντιατρικής, καθηγητής Λάμπρο Β. Ζουλούμη, ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, ο Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας, Καθηγητής Θεόδωρος Ι. Δαρδαβέσης. Ο έπαινος του τιμωμένου εκφωνήθηκε

από τον Καθηγητή του Τμήματος Οδοντιατρικής Πέτρο Θ. Κοΐδη. Ο τιμώμενος εκφώνησε στο τέλος της τελετής αντιφώνηση και ομιλία με θέμα: «Αναγέννηση Ιστών με τη Χρήση Βιοϋλικών».

Ο επιστήμονας

Ο Καθηγητής Αντώνιος Γ. Μίκος αποφοίτησε από το Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Purdue University των ΗΠΑ υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Νικολάου Πέππα.Μετά τις μεταδιδακτορικές του σπουδές στο Massachusetts Institute of Technology (MIT) και στο Harvard Medical School, όπου συνεργάστηκε με τον Καθηγητή Robert Langer, πήρε θέση Επίκουρου Καθηγητή, το 1992, στο Πανεπιστήμιο Rice στο Τέξας των ΗΠΑ, στο οποίο υπηρετεί μέχρι σήμερα.

Ο καθηγητής Αντώνιος Γ. Μίκος είναι Louis Calder Professor Εμβιομηχανικής και Χημικής και Βιομοριακής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Rice και Διευθυντής του Κέντρου για τη Μηχανική Σύνθετων Ιστών των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, του Κέντρου Αριστείας στη Μηχανική Ιστών και του εργαστηρίου J. W. Cox στη Βιοϊατρική Μηχανική στο ίδιο Πανεπιστήμιο.

Για το επιστημονικό του έργο, κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής του καριέρας, ο Καθηγητής Αντώνιος Γ. Μίκος έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων, μεταξύ των οποίων τα Distinguished Scientist Award - Isaac Schour Memorial Award, International Association for Dental Research (2010), Lifetime Achievement Award, Tissue Engineering and Regenerative Medicine International Society-Americas (2015) και Acta Biomaterialia Gold Medal (2019).

Ο καθηγητής Αντώνιος Γ. Μίκος είναι ιδρυτικός εκδότης και αρχισυντάκτης των επιστημονικών περιοδικών Tissue Engineering Part A, Β, C και έχει διατελέσει Πρόεδρος της Tissue Engineering and Regenerative Medicine International Society-Americas και της Society for Biomaterials.

Ο τιμώμενος έχει πλούσιο διδακτικό έργο, καθώς διετέλεσε επιβλέπων 55 διδακτορικών φοιτητών και 37 μεταδιδακτορικών ερευνητών, εκ των οποίων οι 22 ακολούθησαν ακαδημαϊκή καριέρα. Το συγγραφικό του έργο αποτελεί θεμελιώδες γνωστικό αντικείμενο για πλήθος επιστημόνων από διαφορετικούς χώρους, όπως από τον χώρο των Ιατρικών, Πολυτεχνικών και Θετικών επιστημών, και εκφράζει αξίες και ιδανικά που συμβάλλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση γνώσεων και καλλιεργούν την επιστημονική σκέψη, τον αλτρουισμό και το ήθος στην έρευνα στους νέους επιστήμονες.