Τις  τελευταίες δύο δεκαετίες, το queer cinema (οι ταινίες δηλαδή με queer και lgbtqi+ θεματολογία) αναδύεται όλο και περισσότερο στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα, αλλά και στις εθνικές κινηματογραφίες. Φέτος, το φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, φιλοξενεί ένα μεγάλο και εκτενές αφιέρωμα στο ελληνικό queer cinema, στους κυριότερους εκπροσώπους του, και στην επιρροή του στην ελληνική κινηματογραφία. Συνολικά 38  μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες γνωστών και σημαντικών δημιουργών όπως ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης, ο Νίκος Κούνδουρος, ο Άγγελος Φραντζής και ο Πάνος Κούτρας, φιλοξενούνται στο πλαίσιο του αφιερώματος, που έχει επιμεληθεί ο Κωνσταντίνος Κυριακός, Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Θεάτρου Και του Ελληνικού κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αποθήκη Γ’ του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης,  με αφορμή το αφιέρωμα αυτό, στήθηκε μια γόνιμη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, για το τι είναι το queer cinema, πώς μπορούμε να το ορίσουμε, αλλά και μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στις εμπειρίες των παρευρισκόμενων δημιουργών, και το πώς αυτές επηρεάζουν καλλιτεχνικά το έργο τους. Τη συζήτηση προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης, και διεύθυνε ο Γιώργος Κρασσακόπουλος.  Ανοίγοντας την κουβέντα, ο Γιώργος Κυριακός αναφέρθηκε στην επιλογή των ταινιών που  απαρτίζουν το αφιέρωμα, αναφερόμενος στην προσπάθεια να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι το queer cinema, τι είναι αυτό που κατηγοριοποιεί μια ταινία ως queer. Είναι η θεματολογία της; Είναι η αισθητική της; Είναι η φόρμα; Οι απόψεις φάνηκαν να διίστανται. Το σημαντικό είναι ότι το queer cinema, όπως και αν επιχειρήσει να το ορίσει κάποιος, έρχεται να επαναπροσδιορίσει την έννοια του φύλου όπως την γνωρίζαμε ως σήμερα, να απενοχοποιήσει την αποτύπωση του σώματος στην κινηματογραφική οθόνη, αλλά και να  συνδυάσει τη σεξουαλική ταυτότητα με την πολιτική και, γιατί όχι, να ορίσει και τη σεξουαλική ταυτότητα ως μια πράξη εγγενώς πολιτική.

Τον λόγο πήρε στην συνέχεια ο Τάκης Σπετσιώτης, που συμμετέχει στο αφιέρωμα με την ταινία του « Το μετέωρο και η σκιά». Ο κ. Σπετσιώτης αναφέρθηκε στο γεγονός πώς όταν αρκετοί από τους παρευρισκόμενους πραγματοποιούσαν τα πρώτα κινηματογραφικά τους βήματα στα τέλη της δεκαετίας του 70, η λέξη queer ήταν παντελώς άγνωστη.  Αναφερόμενος στο είδος, υποστήριξε ότι περιλαμβάνει διαστάσεις ακτιβιστικές, κινηματικές και βαθιά κοινωνικές, αφού επιχειρεί να αναδείξει και να καταστήσει κανονικές τις ομάδες που τίθενται στο περιθώριο.

Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης αναφέρθηκε στη σταδιακή ανάδυση του queer, το πώς αυτή άρχισε να κορυφώνεται κατά το τέλος της δεκαετίες του 80, τον τρόπο που μέσα από τις queer αφηγήσεις, αναδεικνύονται πολιτικές του σώματος και του φύλου, αλλά και το γεγονός ότι το είδος αυτό υπήρξε και εξακολουθεί να υπάρχει βαθιά πολιτικό, βάζοντας στο επίκεντρο και ζητήματα όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, η μετανάστευση. Ο Πάνος Κούτρας με τη σειρά του αναφέρθηκε στο AIDS και το πώς αυτό σημάδεψε τη gay Κοινότητα, αλλά και το γεγονός ότι οι gay και οι λεσβίες, καθώς οι συντηρητικές κοινωνίες τους έθεταν στο περιθώριο, έπρεπε οι ίδιοι να κατασκευάσουν σημεία αναφοράς και πρωτότυπες αφηγήσεις. Το queer cinema, κατέληξε, προκύπτει από τα βιώματα, από την κοινωνικοποίηση με άτομα παρόμοιου σεξουαλικού προσανατολισμού και την συνεχή διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Όλες οι ταινίες του αφιερώματος, και γενικά ένα σημαντικά μεγάλο κομμάτι του queer Κινηματογράφου, είναι βαθιά βιωματικές αφηγήσεις. Αντανακλούν τις κοινωνικές επιρροές και των ζωή των δημιουργών τους, καθώς και τις ευαισθησίες, ανησυχίες και προβληματισμούς τους, τόσο προσωπικούς όσο και καλλιτεχνικούς. Το queer ελληνικό σινεμά δίνει το στίγμα του στο Φετινό φεστιβάλ, σε ένα αφιέρωμα που πολύ θα θέλαμε να δούμε να επαναλαμβάνεται και στο μέλλον.

Κωνσταντίνος Καντόγλου