ΑΠΟΨΕΙΣ

Η ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας μπροστά σε σημαντικές προκλήσεις και κρίσεις διαμορφώνει ευνοϊκούς όρους για την αφετηρία του 2023. Η υγειονομική κρίση και, στη συνέχεια, η ενεργειακή κρίση με τις γνωστές σε όλους συνέπειες του πληθωρισμού και της ακρίβειας «δοκίμασαν» έντονα την ελληνική οικονομία η οποία, ωστόσο, φάνηκε ότι είχε την επάρκεια να «αντέξει» ακόμα και σε κρίσεις με παγκόσμια χαρακτηριστικά. Παρά το γεγονός ότι πολλές από τις εστίες κινδύνων εξακολουθούν να υφίστανται και να αποκτούν σχεδόν μόνιμα χαρακτηριστικά, θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι αρκετοί κίνδυνοι έχουν ήδη εκδηλωθεί με μεγάλη ένταση το 2022 και οι συνέπειες τους θα εξασθενήσουν το 2023.

Το ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας αναπτύσσεται με ρυθμούς που θα ξεπεράσουν το 6,5% και σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά ανεργίας που καταγράφονται στην αγορά εργασίας αποτελούν ισχυρές αποδείξεις ότι η οικονομία έχει «ασφαλίσει» σε μία ανοδική τροχιά ανάκαμψης παρά τις εξωγενείς κρίσεις. 

Είναι χαρακτηριστική η εξαιρετική πορεία των εξαγωγών που επιβεβαιώνει τη σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας, τη βελτίωση των ελληνικών προϊόντων έτσι ώστε να καθίστανται ανταγωνιστικά σε παγκόσμιες αγορές και την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία. Επιβεβαιώνει, επιπλέον, και το γεγονός ότι ο εξαγωγικός προσανατολισμός των επιχειρήσεων έχει ενταχθεί στην επιχειρηματική στρατηγική των εταιρειών.

Τα περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος στο άμεσο μέλλον είναι ρεαλιστικά. Η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας θα επιτρέψει τη χώρα να επιστρέψει στις αγορές έχοντας -πλέον- κανονικά χαρακτηριστικά πετυχαίνοντας χαμηλότερα κόστη δανεισμού. Κρίσιμος παράγοντας στην ενδυνάμωση της αξιοπιστίας είναι η μείωση του δημοσίου χρέους με ταχύτερους ρυθμούς από ότι είχαμε δεσμευτεί. Στο πεδίο των επενδύσεων πρέπει να θεωρούμε δεδομένο πλέον ότι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί είναι φιλικές και θα παίξουν σημαντικό ρόλο έτσι ώστε η ανάπτυξη να αποκτήσει βιώσιμα χαρακτηριστικά. Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης με τις προκλήσεις της απορρόφησής τους που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Οι παράμετροι που προαναφέρθηκαν αποτελούν μία αντικειμενική αξιολόγηση των παραγόντων που διαμορφώνουν την ευνοϊκή αφετηρία για την ελληνική οικονομία το νέο έτος. Δεν σημαίνει, βέβαια, ότι οι εστίες κινδύνου που συντηρούνται δεν είναι ικανές να ανατρέψουν την οικονομική πορείας της χώρας. Γι’ αυτό τον λόγο δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό και για εφαρμογή οικονομικών πολιτικών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Μία βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που θα «επιστρέψει» στην κοινωνία και στους πολίτες της το «μέρισμα» που δικαιούνται ως ανταπόδοση της υπομονής, της αντοχής και της θυσίας των προηγούμενων ετών.