23/02/2023 13:10
Του Θωμά Καλογήρου MD, MSc, PhD-Αγγειοχειρουργού
Οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες είναι χαλασμένες φλέβες που δεν λειτουργούν και η αφαίρεσή τους, όχι μόνο δεν βλάπτει την κυκλοφορία, αλλά στην πραγματικότητα βελτιώνει την κυκλοφορία των φλεβών τοπικά, αφού οι γειτονικές υγιείς φλέβες έχουν αναλάβει το έργο τους. Τα αίτια της ανάπτυξης των πρωτοπαθών κιρσών και των ευρυαγγειών είναι η οικογενής προδιάθεση, αλλά και κληρονομικοί και ορμονικοί παράγοντες. Σημαντικούς επιβαρυντικούς παράγοντες αποτελούν επίσης η παχυσαρκία και τα επαγγέλματα που απαιτούν πολύωρη ορθοστασία.
Οι κιρσοί είναι συνήθως συνέπεια φλεβικής ανεπάρκειας. Αποτελούν προϊόν της επιμήκυνσης και διαπλάτυνσης των επιφανειακών φλεβών, εμφανίζονται κυρίως στα κάτω άκρα και ποικίλουν σε μέγεθος, από ελάχιστα διαπλατυσμένες φλέβες μέχρι πολύ ελικοειδείς, κακής κατάστασης φλέβες, που μπορεί να συνοδεύονται από δερματικές αλλοιώσεις και άτονα έλκη.
Οι φλέβες είναι τα αγγεία που βοηθούν στην επαναφορά του αίματος πίσω στην καρδιά με μια σειρά βαλβίδων στο εσωτερικό τοίχωμα των φλεβών των κάτω άκρων. Όταν οι βαλβίδες αυτές δεν λειτουργούν σωστά, το αίμα παλινδρομεί προς τα πίσω και λιμνάζει παθητικά μέσα στις φλέβες του άκρου, ειδικά σε καθιστή θέση ή πολύωρη ορθοστασία. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται φλεβική ανεπάρκεια και μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία κιρσών.
Υπολογίζεται ότι το 40% των γυναικών έχει σε κάποιο βαθμό κιρσούς, ένω στους άνδρες είναι λιγότερο συχνοί (30-35%). Πλην των πρωτοπαθών κιρσών, υπάρχουν οι δευτεροπαθείς (συνήθως ως συνέπεια προηγηθείσας φλεβικής θρόμβωσης) και οι συγγενείς κιρσοί (κληρονομική νόσος π.χ. σύνδρομο Klippel-Trenaunay).
Οι κιρσοί πολύ συχνά παραμένουν ασυμπτωματικοί. Εκτός από το αισθητικό πρόβλημα, τα συχνότερα ενοχλήματα είναι ο εντοπισμένος πόνος γύρω από τις φλέβες, το κάψιμο, η φαγούρα, το μούδιασμα και το αίσθημα ότι η γάμπα είναι βαριά και κουρασμένη. Μερικές φορές συνυπάρχει και οίδημα (πρήξιμο) στους αστραγάλους, ενώ οι ενοχλήσεις χειροτερεύουν προς το τέλος της ημέρας και όταν ο καιρός είναι ζεστός. Σε βεβαρημένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να παρατηρηθούν δερματικές αλλοιώσεις ή ακόμη και έλκη (άτονα έλκη). Επίσης, οι κιρσοί μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια αιμορραγίας ή επιπολής θρομβοφλεβίτιδας.
Οι κιρσοί επηρεάζουν περίπου το 1/3 των ενηλίκων στις ανεπτυγμένες χώρες με την κλινική τους εικόνα να ποικίλλει, από ένα αισθητικό πρόβλημα έως τη δημιουργία απειλητικών για το άκρο εξελκώσεων. Πάντως, οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις ή εξελκώσεις
Οι ευρυαγγείες ορίζονται ως η πρώτη εκδήλωση της αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα και εκτιμάται ότι εμφανίζονται στο 80-90% των γυναικών. Αναφέρονται και ως αραχνοειδείς φλέβες (spider veins) ή σπασμένα αγγεία. Είναι ουσιαστικά διαπλατυσμένες φλέβες του δέρματος στους μηρούς, τις κνήμες ή γύρω από τους αστραγάλους.
Η θεραπεία των κιρσών μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Για την ανακούφιση και πρόληψη των συμπτωμάτων τους μπορεί να συστηθεί η χρήση κάλτσας (ή καλσόν) διαβαθμισμένης συμπίεσης, η αποφυγή της πολύωρης ορθοστασίας, της καθιστικής ζωής, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, καθώς και η αποφυγή στενών και σφικτών ρούχων ή παπουτσιών, αλλά και η αποφυγή της έκθεσης των κάτω άκρων στον ήλιο ή σε άλλες πηγές θερμότητας.
Για την οριστική θεραπεία των κιρσών οι χαλασμένες φλέβες και οι συνδέσεις τους πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά υπό γενική, περιοχική ή τοπική αναισθησία. Η εγχείρηση με εκρίζωση του ανεπαρκούντος τμήματος της σαφηνούς φλέβας και η εκτομή των κιρσών είναι δοκιμασμένη μέθοδος, ασφαλής και αποτελεσματική. Σήμερα διαθέτουμε και νέες, σχεδόν αναίμακτες χειρουργικές μεθόδους θεραπείας των κιρσών που συνεχώς τελειοποιούνται, όπως η θερμική κατάλυση με ραδιοσυχνότητες, με ενδοφλεβικό laser και η χημική κατάλυση της σαφηνούς φλέβας (σκληροθεραπεία με αφρό).
Οι οδηγίες του NICE (National Institute for Health and Care Excellence) συστήνουν την ενδοαυλική καταστροφή (endovenous ablation) ως θεραπεία πρώτης γραμμής για επιπλεγμένους κιρσούς, εν συνεχεία σκληροθεραπεία (foam sclerotherapy) και χειρουργική παρέμβαση. Όλοι οι ασθενείς που εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις και όσοι βρίσκονται σε θεραπεία πρέπει να ελέγχονται πρωτίστως με έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler.
Όσον αφορά στις ευρυαγγείες η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισής τους είναι η σκληροθεραπεία με αφρό, δηλαδή η έγχυση σκληρυντικής ουσίας μέσα στη φλέβα.
INFO!
Θωμάς Καλογήρου
Αγγειοχειρουργός
Του Θωμά Καλογήρου MD, MSc, PhD-Αγγειοχειρουργού
Οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες είναι χαλασμένες φλέβες που δεν λειτουργούν και η αφαίρεσή τους, όχι μόνο δεν βλάπτει την κυκλοφορία, αλλά στην πραγματικότητα βελτιώνει την κυκλοφορία των φλεβών τοπικά, αφού οι γειτονικές υγιείς φλέβες έχουν αναλάβει το έργο τους. Τα αίτια της ανάπτυξης των πρωτοπαθών κιρσών και των ευρυαγγειών είναι η οικογενής προδιάθεση, αλλά και κληρονομικοί και ορμονικοί παράγοντες. Σημαντικούς επιβαρυντικούς παράγοντες αποτελούν επίσης η παχυσαρκία και τα επαγγέλματα που απαιτούν πολύωρη ορθοστασία.
Οι κιρσοί είναι συνήθως συνέπεια φλεβικής ανεπάρκειας. Αποτελούν προϊόν της επιμήκυνσης και διαπλάτυνσης των επιφανειακών φλεβών, εμφανίζονται κυρίως στα κάτω άκρα και ποικίλουν σε μέγεθος, από ελάχιστα διαπλατυσμένες φλέβες μέχρι πολύ ελικοειδείς, κακής κατάστασης φλέβες, που μπορεί να συνοδεύονται από δερματικές αλλοιώσεις και άτονα έλκη.
Οι φλέβες είναι τα αγγεία που βοηθούν στην επαναφορά του αίματος πίσω στην καρδιά με μια σειρά βαλβίδων στο εσωτερικό τοίχωμα των φλεβών των κάτω άκρων. Όταν οι βαλβίδες αυτές δεν λειτουργούν σωστά, το αίμα παλινδρομεί προς τα πίσω και λιμνάζει παθητικά μέσα στις φλέβες του άκρου, ειδικά σε καθιστή θέση ή πολύωρη ορθοστασία. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται φλεβική ανεπάρκεια και μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία κιρσών.
Υπολογίζεται ότι το 40% των γυναικών έχει σε κάποιο βαθμό κιρσούς, ένω στους άνδρες είναι λιγότερο συχνοί (30-35%). Πλην των πρωτοπαθών κιρσών, υπάρχουν οι δευτεροπαθείς (συνήθως ως συνέπεια προηγηθείσας φλεβικής θρόμβωσης) και οι συγγενείς κιρσοί (κληρονομική νόσος π.χ. σύνδρομο Klippel-Trenaunay).
Οι κιρσοί πολύ συχνά παραμένουν ασυμπτωματικοί. Εκτός από το αισθητικό πρόβλημα, τα συχνότερα ενοχλήματα είναι ο εντοπισμένος πόνος γύρω από τις φλέβες, το κάψιμο, η φαγούρα, το μούδιασμα και το αίσθημα ότι η γάμπα είναι βαριά και κουρασμένη. Μερικές φορές συνυπάρχει και οίδημα (πρήξιμο) στους αστραγάλους, ενώ οι ενοχλήσεις χειροτερεύουν προς το τέλος της ημέρας και όταν ο καιρός είναι ζεστός. Σε βεβαρημένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να παρατηρηθούν δερματικές αλλοιώσεις ή ακόμη και έλκη (άτονα έλκη). Επίσης, οι κιρσοί μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια αιμορραγίας ή επιπολής θρομβοφλεβίτιδας.
Οι κιρσοί επηρεάζουν περίπου το 1/3 των ενηλίκων στις ανεπτυγμένες χώρες με την κλινική τους εικόνα να ποικίλλει, από ένα αισθητικό πρόβλημα έως τη δημιουργία απειλητικών για το άκρο εξελκώσεων. Πάντως, οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις ή εξελκώσεις
Οι ευρυαγγείες ορίζονται ως η πρώτη εκδήλωση της αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα και εκτιμάται ότι εμφανίζονται στο 80-90% των γυναικών. Αναφέρονται και ως αραχνοειδείς φλέβες (spider veins) ή σπασμένα αγγεία. Είναι ουσιαστικά διαπλατυσμένες φλέβες του δέρματος στους μηρούς, τις κνήμες ή γύρω από τους αστραγάλους.
Η θεραπεία των κιρσών μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Για την ανακούφιση και πρόληψη των συμπτωμάτων τους μπορεί να συστηθεί η χρήση κάλτσας (ή καλσόν) διαβαθμισμένης συμπίεσης, η αποφυγή της πολύωρης ορθοστασίας, της καθιστικής ζωής, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, καθώς και η αποφυγή στενών και σφικτών ρούχων ή παπουτσιών, αλλά και η αποφυγή της έκθεσης των κάτω άκρων στον ήλιο ή σε άλλες πηγές θερμότητας.
Για την οριστική θεραπεία των κιρσών οι χαλασμένες φλέβες και οι συνδέσεις τους πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά υπό γενική, περιοχική ή τοπική αναισθησία. Η εγχείρηση με εκρίζωση του ανεπαρκούντος τμήματος της σαφηνούς φλέβας και η εκτομή των κιρσών είναι δοκιμασμένη μέθοδος, ασφαλής και αποτελεσματική. Σήμερα διαθέτουμε και νέες, σχεδόν αναίμακτες χειρουργικές μεθόδους θεραπείας των κιρσών που συνεχώς τελειοποιούνται, όπως η θερμική κατάλυση με ραδιοσυχνότητες, με ενδοφλεβικό laser και η χημική κατάλυση της σαφηνούς φλέβας (σκληροθεραπεία με αφρό).
Οι οδηγίες του NICE (National Institute for Health and Care Excellence) συστήνουν την ενδοαυλική καταστροφή (endovenous ablation) ως θεραπεία πρώτης γραμμής για επιπλεγμένους κιρσούς, εν συνεχεία σκληροθεραπεία (foam sclerotherapy) και χειρουργική παρέμβαση. Όλοι οι ασθενείς που εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις και όσοι βρίσκονται σε θεραπεία πρέπει να ελέγχονται πρωτίστως με έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler.
Όσον αφορά στις ευρυαγγείες η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισής τους είναι η σκληροθεραπεία με αφρό, δηλαδή η έγχυση σκληρυντικής ουσίας μέσα στη φλέβα.
INFO!
Θωμάς Καλογήρου
Αγγειοχειρουργός
ΣΧΟΛΙΑ