Κορονοϊός, γρίπη και ιώσεις προκαλούν ασφυξία στα νοσοκομεία
15/01/2024 07:00
15/01/2024 07:00
Μπορεί ακόμη να μην ακούσαμε τη φράση «οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες» από τα χείλη του Σωτήρη Τσιόδρα, μία φράση που ταυτίστηκε με την σκληρή περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, το lockdown και την υποχρεωτική χρήση μάσκας, ωστόσο κορονοϊός, γρίπη και διάφορες ιώσεις βρίσκονται τις τελευταίες εβδομάδες σε έξαρση δημιουργώντας ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ» αναπνευστικών λοιμώξεων.
Οι υγειονομικές αρχές της χώρας έχουν σημάνει κόκκινο συναγερμό, καθώς η αύξηση των κρουσμάτων αλλά και των νοσηλειών στα νοσοκομεία προκαλούν προβληματισμό. Η περίοδος που διανύουμε (ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου) και θα κρατήσει μέχρι τα μέσα Μαρτίου, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, είναι μία περίοδος κατά την οποία γρίπη και κορονοϊός θα ταλαιπωρήσουν τον κόσμο, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για κορύφωση του κύματος COVID-19 στα τέλη Ιανουαρίου κι εκείνου της γρίπης ένα μήνα μετά.
Προς το παρόν, παρά την ραγδαία αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία ακόμα και σε ποσοστό 30%, το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν πιέζεται και οι απλές κλίνες αλλά και εκείνες των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) υπάρχουν σε επάρκεια. Το κύμα γρίπης και κορονοϊού ωστόσο «σαρώνει» στο πέρασμά του τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών με τους ασθενείς να χρειάζεται να περιμένουν στην ουρά για να εξεταστούν οκτώ ακόμα και δέκα ολόκληρες ώρες. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί οδήγησε τον νέο υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη να παραχωρήσει έκτακτη συνέντευξη Τύπου και τους ειδικούς να χτυπάνε καμπανάκια και να καλούν τους πολίτες να εμβολιαστούν για κορονοϊό και για γρίπη.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΕΟΔΥ για την εβδομάδα 01-07.01.2024 ο αριθμός των εισαγωγών ασθενών με κορονοϊό παρουσίασε αύξηση 15% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό εισαγωγών στα νοσοκομεία τις προηγούμενες 4 εβδομάδες και ήταν λίγο μεγαλύτερος από τον αριθμό των εισαγωγών την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023. Επίσης, ο αριθμός των νέων διασωληνώσεων παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες και ήταν χαμηλότερος από τον αριθμό των διασωληνώσεων την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023.
Ο αριθμός των ασθενών με κορονοϊό που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι 78. Καταγράφηκαν 93 θάνατοι, με τους θανάτους να παρουσιάζουν αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο του προηγούμενου μήνα. Σε ό,τι αφορά τον ιό της γρίπης παρουσιάζει αυξητική τάση, υπήρξαν 14 ασθενείς που χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε ΜΕΘ ενώ καταγράφηκαν δύο θάνατοι λόγω γρίπης. Τέλος, η θετικότητα του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού RSV παρουσίασε μικρή μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
«Πνίγονται» τα Επείγοντα
Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος λόγω της έξαρσης της COVID-19 αλλά και της γρίπης, όπως επίσης κι άλλων ιώσεων που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα «έχουν γεμίσει οι πνευμονολογικές κλινικές». Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ στην παρούσα φάση παρατηρείται πίεση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών κυρίως στα νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης με τους ασθενείς να αναμένουν ακόμα και δέκα ώρες στην ουρά προκειμένου να εξεταστούν. Όπως λέει ο κ. Γιαννάκος παρατηρείται αύξηση που αγγίζει το 40% τόσο στον αριθμό των εξεταζόμενων πολιτών όσο και στις εισαγωγές στα νοσοκομεία τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Ασθενείς με κορονοϊό, γρίπες διαφόρων τύπων και ιώσεις κατακλύζουν τη δεδομένη περίοδο τα νοσοκομεία. «Ανοίγουν κλινικές για περιστατικά με κορονοϊό. Θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα, ώστε να μην καταλήξουν ξανά τα νοσοκομεία μονοθεματικά ή μίας νόσου» υποστηρίζει ο κ. Γιαννάκος εκπέμποντας σήμα κινδύνου και ζητώντας ενίσχυση των δομών υγείας με προσωπικό, αφού το υπάρχον νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό είναι εξαντλημένο και στα όριά του. Συμπληρώνει μάλιστα, πως η χώρα μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη υστερεί στο κομμάτι της ιατρικής φροντίδας λέγοντας ότι την ώρα που στην Ευρώπη κατά μέσο όρο υπάρχουν 5,5 κλίνες ανά χίλιους κατοίκους, στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 3,5 κλίνες ανά χίλιους κατοίκους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης στις τελευταίες εφημερίες η προσέλευση στα ΤΕΠ ξεπερνά τα 1.200 άτομα με το 10% αυτών να εισάγονται στο νοσοκομείο. «Αντιλαμβάνεστε ότι με τις κλινικές γεμάτες είναι δύσκολο να εξυπηρετήσεις όλα τα περιστατικά» λέει ο κ. Γιαννάκος. Για αναμονές στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του παθολογικού τομέα στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου που αγγίζουν τις οκτώ και πλέον ώρες μιλά, ο πρόεδρος Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας του νοσοκομείου, Παναγιώτης Τουχτίδης. Αναφέρει ότι καταγράφεται αύξηση επίσης στις εισαγωγές του νοσοκομείου με την κατάσταση ωστόσο να είναι «διαχειρίσιμη» εξαιτίας του μέτρου της συνοσηλείας. Ξεκαθαρίζει ωστόσο πως «είμαστε σε επιφυλακή».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» πάντως, οι διοικήσεις των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την 3η και 4η Υγειονομική Περιφέρεια στις οποίες ανήκουν οι δομές υγείας της πόλης έχουν εκπονήσει σχεδιασμό με πολλά πιθανά σενάρια, τον οποίο είναι έτοιμες να θέσουν σε εφαρμογή εάν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Υποχρεωτική η μάσκα στο ΑΧΕΠΑ
Ήδη, κι ενώ από τα τέλη Δεκέμβρη μετά από συνεδρίαση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας υπάρχει σύσταση για χρήση μάσκας για κλειστούς χώρους, ΜΜΜ και νοσοκομεία, στο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης αποφασίστηκε υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε εργαζόμενους και επισκέπτες, όπως έκρινε η επιτροπή λοιμώξεων του νοσοκομείου και σύμφωνα με τις υποδείξεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. «Τίθεται σε ισχύ η υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας για όλο το προσωπικό, τους ασθενείς και τους συνοδούς λόγω αύξησης τόσο του αριθμού των νοσηλειών με περιστατικά θετικά σε COVID-19 όσο και των θετικών κρουσμάτων πολιτών, συνοδών και εργαζομένων του νοσοκομείου» αναφέρεται στο έγγραφο που φέρει την υπογραφή του διοικητή του νοσοκομείου Παναγιώτη Παντελιάδη.
Τρόμαξαν και εμβολιάστηκαν
Οι ειδικοί πάντως, εφιστούν ιδιαίτερη προσοχή σημειώνοντας ότι μέχρι τα μέσα Μαρτίου τα νοσήματα που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα βρίσκονται σε έξαρση. Καλούν δε, τους άνω των 60 και όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού να προχωρήσουν σε επαναληπτική δόση του εμβολίου κατά της COVID-19 και να εμβολιαστούν για την γρίπη.
Για το λόγο αυτό, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, το προσεχές διάστημα θα υπάρξει ειδική καμπάνια για εμβολιασμό κατά της COVID-19, αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο οι εμβολιασμοί να πραγματοποιούνται ακόμα και στα φαρμακεία. Ο κ. Γεωργιάδης προανήγγειλε επίσης ρύθμιση για διαγραφή προστίμων που επιβλήθηκαν σε ανεμβολίαστους ηλικιωμένους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό κατά της εποχικής γρίπης μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί περισσότεροι από 2.500.000 εμβολιασμοί, ενώ οι επαναληπτικές δόσεις του εμβολίου κατά του κορονοϊού ξεπερνούν μόλις τις 200.000 όταν ο στόχος που είχε τεθεί ήταν 2.000.000. Όπως παρατηρεί ωστόσο στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μία σχετική κινητικότητα σε ό,τι αφορά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού κι αυτό «γιατί με τις ανακοινώσεις του υπουργείου αλλά και τις εμφανίσεις των επιστημόνων στα ΜΜΕ κάποιοι τρόμαξαν και έσπευσαν να εμβολιαστούν». Ο ίδιος καλεί τους άνω των 60 και όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες να προχωρήσουν άμεσα τον εμβολιασμό τους.
«Διαχειρίσιμη πίεση»
Το κύμα του κορονοϊού που ξεκίνησε πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων βρίσκεται σε κορύφωση αυτή την περίοδο και όπως αναφέρουν οι ειδικοί το επόμενο διάστημα θα αρχίσει η αποκλιμάκωσή του. Σε αντίθεση, ο Φεβρουάριος θεωρείται «μήνας των γριπών» κάτι που σημαίνει ότι θα βρίσκονται σε έξαρση τα κρούσματα γρίπης τύπου Α και Β ή άλλων παθήσεων που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού. Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης το κύμα του κορονοϊού ξεκίνησε στα μέσα Νοεμβρίου και αναμένεται να κορυφωθεί στις 23 Ιανουαρίου.
«Η αποκλιμάκωση ωστόσο θα είναι αργή και θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου» σημειώνει ο κ. Σαρηγιάννης. «Θα υπάρξει μία αύξηση στην πίεση του ΕΣΥ, ωστόσο η κατάσταση θα είναι διαχειρίσιμη» υπογραμμίζει. Μιλώντας με αριθμούς και περιγράφοντας την πορεία του κορονοϊού ο κ. Σαρηγιάννης σημειώνει ότι ο μέσος όρος των κρουσμάτων είναι 7.200 την ημέρα. «Πριν από δύο εβδομάδες βλέπαμε στην καμπύλη μας κορύφωση στα τέλη Ιανουαρίου όμως με 8.800 ημερήσια κρούσματα. Η πτώση των κρουσμάτων δείχνει ότι ο κόσμος τήρησε τα μέτρα όταν άρχισαν τα καμπανάκια και εμβολιάστηκε. Άλλαξε τη συμπεριφορά του». «Οι επόμενες εβδομάδες πάντως είναι κρίσιμες...» λέει.
Ο κ. Σαρηγιάννης, μέσω της «ΜτΚ» απαντά και σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι η νόσηση με κορονοϊό είναι παρόμοια με εκείνη της γρίπης. «Δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη. Ο κορονοϊός μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές και να σκοτώσει. Οι νεκροί από γρίπη τον μήνα είναι αριθμός μονοψήφιος ενώ από COVID-19, 57 σε μία εβδομάδα» λέει ο κ. Σαρηγιάννης.
Ο κορονοϊός το αλκοόλ του... κοκτέιλ
Από το «κοκτέιλ» αυτό των αναπνευστικών λοιμώξεων που βρίσκεται σε έξαρση το... αλκοολούχο είναι ο κορονοϊός, σημειώνει ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. «Αν δεν υπήρχε ο κορονοϊός θα μιλούσαμε για απλό χυμό κι όχι κοκτέιλ» σχολιάζει θέλοντας με αυτή την φράση να καταστήσει σαφές ότι η COVID-19 έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις και ενδεχόμενες επιπλοκές στην υγεία κάποιου που θα νοσήσει.
«Πρέπει άμεσα όσοι άνω των 60 δεν έχουν νοσήσει για να αποκτήσουν αντισώματα και δεν έχουν εμβολιαστεί το τελευταίο εξάμηνο να προχωρήσουν στον εμβολιασμό τους. Και οι ευπαθείς ομάδες να εμβολιαστούν» τονίζει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Σύμφωνα με το κ. Εξαδάκτυλο η πίεση στα νοσοκομεία ναι μεν αυξήθηκε (περίπου 1.400 ασθενείς νοσηλεύονται σε απλές κλίνες με κορονοϊό), ωστόσο εξαιτίας της ανοσίας και των εμβολίων δεν θα δούμε εικόνες του παρελθόντος και δεν θα επηρεαστεί η λειτουργία των νοσοκομείων.
«Πρέπει να σκεφτούμε ότι πέρσι τέτοια εποχή φορούσαμε ακόμα μάσκα και το 2021 ξεκινούσαν οι εμβολιασμοί του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, ενώ όλοι περιμέναμε το 2020 να ανακαλυφθεί το εμβόλιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τι περάσαμε» σχολιάζει. Ο κ. Εξαδάκτυλος συμβουλεύει δε για χρήση μέτρων όπως μάσκα σε χώρους με πολυκοσμία και συχνό πλύσιμο των χεριών, χρήση αντισηπτικών κ.ά.
Για «ελεγχόμενη πίεση» κάνει λόγο στη «ΜτΚ» ο Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δημόσιας Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης. Όπως αναφέρει ο κ. Μαγιορκίνης η έξαρση των αναπνευστικών λοιμώξεων εντοπίζεται στα μέσα Νοεμβρίου του 2023, με τον ίδιο να παρατηρεί κορύφωση της γρίπης λόγω της χαμηλότερης μεταδοτικότητάς της σε σχέση με την COVID-19 αργότερα.
Σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη σε ό,τι αφορά την COVID-19 παρατηρείται έξαρση με την κορύφωση του κύματος να αναμένεται την επόμενη εβδομάδα, ενώ η υποπαραλλαγή JN.1 είναι η επικρατούσα στην χώρα και ξεκίνησε από τον Σεπτέμβριο. «Παρατηρείται μία δυναμική έξαρση. Είναι η μεγαλύτερη έξαρση από το καλοκαίρι του 2022 κι αυτό φαίνεται από τον αριθμό των διασωληνωμένων. Τον Δεκέμβριο είχαμε 50 και σήμερα 100 περίπου» λέει. «Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πολλαπλάσιος αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι διασωληνώσεις» συμπληρώνει ο κ. Μαγιορκίνης.
Η νέα υποπαραλλαγή, η γρίπη και τα συμπτώματα
Όπως εξηγούν οι ειδικοί στην παρούσα φάση της εξέλιξης της πανδημίας του κορονοϊού στην κοινότητα επικρατεί η υποπαραλλαγή JN.1, που είναι υποπαραλλαγή της «Όμικρον» και… χτυπά το ανώτερο αναπνευστικό προκαλώντας βήχα, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, μυικούς πόνους, πυρετό, απώλεια γεύσης και όσφρησης, καταρροή ή ρινικό μπούκωμα, κόπωση, εγκεφαλική θόλωση «brain fog», δύσπνοια, ελαφρά γαστρεντερικά συμπτώματα (στομαχικές διαταραχές, ελαφρά διάρροια).
Σύμφωνα με τον πνευμονολόγο Δρόσο Τσαβλή δεν προκαλεί συχνά πνευμονία, όπως οι υποπαραλλαγές της «Δέλτα». Η νέα υποπαραλλαγή JN.1 είναι πιο μεταδοτική, όχι όμως πιο επιθετική από τις άλλες παραλλαγές της COVID-19 που κυκλοφορούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει τον συνολικό αριθμό των νέων κρουσμάτων και σε μικρότερο βαθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με τον κ. Τσαβλή τα συμπτώματα της JN.1 είναι παρόμοια με εκείνα της γρίπης τύπου Α ή Β, ενώ αν κάποιος έχει μολυνθεί με κάποιον από τους παραπάνω ιούς εύκολα με ένα πολλαπλό τεστ COVID-19 και γρίπης μπορεί να διαπιστώσει περί τίνος πρόκειται. Ο ίδιος εφιστά προσοχή σε όσους έχουν μολυνθεί από τον αναπνευστικός συγκυτιακός ιός RSV ο οποίος μπορεί να προκαλέσει πνευμονία και παρουσιάζει ιδιαίτερη νοσηρότητα.
Γιατί όμως φέτος τα περιστατικά γρίπης είναι περισσότερα και εκδηλώνονται με πιο «βαριά» συμπτώματα, όπως και οι νοσήσεις από τις υπόλοιπες ιώσεις; Η απάντηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι απλή. «Όλο το προηγούμενο διάστημα φορούσαμε μάσκες με αποτέλεσμα να μην αναπτυχθούν στον οργανισμό αντισώματα, άρα είμαστε πιο ευάλωτοι απέναντι στις γρίπες» λέει ο κ. Τσαβλής.
«Δεν χρειάζεται ανησυχία αλλά εμβολιασμός» λέει από την πλευρά του ο παιδίατρος, Νίκος Καρανταγλής. «Αυτό που συμβαίνει την παρούσα περίοδο συνέβαινε κάθε χρόνο. Από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι και τα τέλη Ιανουαρίου γνωρίζουμε ότι θα έχουμε έξαρση τέτοιων ασθενειών» λέει, ενώ αναφέρει πως του χρόνου θα υπάρχει εγκεκριμένο και αδειοδοτημένο εμβόλιο και κατά του συγκυτιακού ιού RSV.
Ελλείψεις σε διπλά test, αντιβιοτικά και εισπνεόμενα
Η έξαρση πάντως κορονοϊού, γριπών κι άλλων εποχικών ιώσεων έχουν οδηγήσει σε ελλείψεις αντιβιοτικών και αντιικών φαρμάκων στα φαρμακεία. Σε έλλειψη βρίσκονται, όπως λέει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Διονύσης Ευγενίδης τα τεστ που ανιχνεύουν κορονοϊό και γρίπη και αυτό γιατί όπως εξηγεί «λόγω των εορτών ο κόσμος πριν πάει σε κάποιο τραπέζι έκανε τεστ, υπήρχε μεγάλη ζήτηση».
Σε ό,τι αφορά τα απλά self tests ανίχνευσης κορονοϊού παρατηρείται επάρκεια. Σύμφωνα με τον κ. Ευγενίδη παρατηρούνται επίσης ελλείψεις σε αντιβιοτικά, εισπνεόμενα ενηλίκων και παιδιών, ωστόσο «είμαστε καλύτερα από πέρσι, αφού το καλοκαίρι απαγορεύτηκαν οι εξαγωγές των φαρμάκων».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης, Σπύρος Νικολαΐδης εξηγεί ότι οι ελλείψεις σε διπλά self tests και φάρμακα οφείλονται στο γεγονός ότι αυξήθηκε η ζήτηση με τις «φαρμακευτικές εταιρίες και αποθήκες να είναι κλειστές λόγω γιορτών. Γι’ αυτό άδειασαν τα φαρμακεία» λέει τονίζοντας πως λόγω της έξαρσης των ιών που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού εκτιμάται πως το επόμενο διάστημα θα υπάρχει επίσης ζήτηση σε εισπνεόμενα, test και αντιβιώσεις.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.01.202415/01/2024 17:56
17/01/2024 07:00
Μπορεί ακόμη να μην ακούσαμε τη φράση «οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες» από τα χείλη του Σωτήρη Τσιόδρα, μία φράση που ταυτίστηκε με την σκληρή περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, το lockdown και την υποχρεωτική χρήση μάσκας, ωστόσο κορονοϊός, γρίπη και διάφορες ιώσεις βρίσκονται τις τελευταίες εβδομάδες σε έξαρση δημιουργώντας ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ» αναπνευστικών λοιμώξεων.
Οι υγειονομικές αρχές της χώρας έχουν σημάνει κόκκινο συναγερμό, καθώς η αύξηση των κρουσμάτων αλλά και των νοσηλειών στα νοσοκομεία προκαλούν προβληματισμό. Η περίοδος που διανύουμε (ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου) και θα κρατήσει μέχρι τα μέσα Μαρτίου, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, είναι μία περίοδος κατά την οποία γρίπη και κορονοϊός θα ταλαιπωρήσουν τον κόσμο, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για κορύφωση του κύματος COVID-19 στα τέλη Ιανουαρίου κι εκείνου της γρίπης ένα μήνα μετά.
Προς το παρόν, παρά την ραγδαία αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία ακόμα και σε ποσοστό 30%, το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν πιέζεται και οι απλές κλίνες αλλά και εκείνες των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) υπάρχουν σε επάρκεια. Το κύμα γρίπης και κορονοϊού ωστόσο «σαρώνει» στο πέρασμά του τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών με τους ασθενείς να χρειάζεται να περιμένουν στην ουρά για να εξεταστούν οκτώ ακόμα και δέκα ολόκληρες ώρες. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί οδήγησε τον νέο υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη να παραχωρήσει έκτακτη συνέντευξη Τύπου και τους ειδικούς να χτυπάνε καμπανάκια και να καλούν τους πολίτες να εμβολιαστούν για κορονοϊό και για γρίπη.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΕΟΔΥ για την εβδομάδα 01-07.01.2024 ο αριθμός των εισαγωγών ασθενών με κορονοϊό παρουσίασε αύξηση 15% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό εισαγωγών στα νοσοκομεία τις προηγούμενες 4 εβδομάδες και ήταν λίγο μεγαλύτερος από τον αριθμό των εισαγωγών την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023. Επίσης, ο αριθμός των νέων διασωληνώσεων παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες και ήταν χαμηλότερος από τον αριθμό των διασωληνώσεων την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023.
Ο αριθμός των ασθενών με κορονοϊό που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι 78. Καταγράφηκαν 93 θάνατοι, με τους θανάτους να παρουσιάζουν αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο του προηγούμενου μήνα. Σε ό,τι αφορά τον ιό της γρίπης παρουσιάζει αυξητική τάση, υπήρξαν 14 ασθενείς που χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε ΜΕΘ ενώ καταγράφηκαν δύο θάνατοι λόγω γρίπης. Τέλος, η θετικότητα του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού RSV παρουσίασε μικρή μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
«Πνίγονται» τα Επείγοντα
Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος λόγω της έξαρσης της COVID-19 αλλά και της γρίπης, όπως επίσης κι άλλων ιώσεων που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα «έχουν γεμίσει οι πνευμονολογικές κλινικές». Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ στην παρούσα φάση παρατηρείται πίεση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών κυρίως στα νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης με τους ασθενείς να αναμένουν ακόμα και δέκα ώρες στην ουρά προκειμένου να εξεταστούν. Όπως λέει ο κ. Γιαννάκος παρατηρείται αύξηση που αγγίζει το 40% τόσο στον αριθμό των εξεταζόμενων πολιτών όσο και στις εισαγωγές στα νοσοκομεία τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Ασθενείς με κορονοϊό, γρίπες διαφόρων τύπων και ιώσεις κατακλύζουν τη δεδομένη περίοδο τα νοσοκομεία. «Ανοίγουν κλινικές για περιστατικά με κορονοϊό. Θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα, ώστε να μην καταλήξουν ξανά τα νοσοκομεία μονοθεματικά ή μίας νόσου» υποστηρίζει ο κ. Γιαννάκος εκπέμποντας σήμα κινδύνου και ζητώντας ενίσχυση των δομών υγείας με προσωπικό, αφού το υπάρχον νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό είναι εξαντλημένο και στα όριά του. Συμπληρώνει μάλιστα, πως η χώρα μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη υστερεί στο κομμάτι της ιατρικής φροντίδας λέγοντας ότι την ώρα που στην Ευρώπη κατά μέσο όρο υπάρχουν 5,5 κλίνες ανά χίλιους κατοίκους, στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 3,5 κλίνες ανά χίλιους κατοίκους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης στις τελευταίες εφημερίες η προσέλευση στα ΤΕΠ ξεπερνά τα 1.200 άτομα με το 10% αυτών να εισάγονται στο νοσοκομείο. «Αντιλαμβάνεστε ότι με τις κλινικές γεμάτες είναι δύσκολο να εξυπηρετήσεις όλα τα περιστατικά» λέει ο κ. Γιαννάκος. Για αναμονές στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του παθολογικού τομέα στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου που αγγίζουν τις οκτώ και πλέον ώρες μιλά, ο πρόεδρος Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας του νοσοκομείου, Παναγιώτης Τουχτίδης. Αναφέρει ότι καταγράφεται αύξηση επίσης στις εισαγωγές του νοσοκομείου με την κατάσταση ωστόσο να είναι «διαχειρίσιμη» εξαιτίας του μέτρου της συνοσηλείας. Ξεκαθαρίζει ωστόσο πως «είμαστε σε επιφυλακή».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» πάντως, οι διοικήσεις των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την 3η και 4η Υγειονομική Περιφέρεια στις οποίες ανήκουν οι δομές υγείας της πόλης έχουν εκπονήσει σχεδιασμό με πολλά πιθανά σενάρια, τον οποίο είναι έτοιμες να θέσουν σε εφαρμογή εάν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Υποχρεωτική η μάσκα στο ΑΧΕΠΑ
Ήδη, κι ενώ από τα τέλη Δεκέμβρη μετά από συνεδρίαση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας υπάρχει σύσταση για χρήση μάσκας για κλειστούς χώρους, ΜΜΜ και νοσοκομεία, στο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης αποφασίστηκε υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε εργαζόμενους και επισκέπτες, όπως έκρινε η επιτροπή λοιμώξεων του νοσοκομείου και σύμφωνα με τις υποδείξεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. «Τίθεται σε ισχύ η υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας για όλο το προσωπικό, τους ασθενείς και τους συνοδούς λόγω αύξησης τόσο του αριθμού των νοσηλειών με περιστατικά θετικά σε COVID-19 όσο και των θετικών κρουσμάτων πολιτών, συνοδών και εργαζομένων του νοσοκομείου» αναφέρεται στο έγγραφο που φέρει την υπογραφή του διοικητή του νοσοκομείου Παναγιώτη Παντελιάδη.
Τρόμαξαν και εμβολιάστηκαν
Οι ειδικοί πάντως, εφιστούν ιδιαίτερη προσοχή σημειώνοντας ότι μέχρι τα μέσα Μαρτίου τα νοσήματα που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα βρίσκονται σε έξαρση. Καλούν δε, τους άνω των 60 και όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού να προχωρήσουν σε επαναληπτική δόση του εμβολίου κατά της COVID-19 και να εμβολιαστούν για την γρίπη.
Για το λόγο αυτό, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, το προσεχές διάστημα θα υπάρξει ειδική καμπάνια για εμβολιασμό κατά της COVID-19, αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο οι εμβολιασμοί να πραγματοποιούνται ακόμα και στα φαρμακεία. Ο κ. Γεωργιάδης προανήγγειλε επίσης ρύθμιση για διαγραφή προστίμων που επιβλήθηκαν σε ανεμβολίαστους ηλικιωμένους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό κατά της εποχικής γρίπης μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί περισσότεροι από 2.500.000 εμβολιασμοί, ενώ οι επαναληπτικές δόσεις του εμβολίου κατά του κορονοϊού ξεπερνούν μόλις τις 200.000 όταν ο στόχος που είχε τεθεί ήταν 2.000.000. Όπως παρατηρεί ωστόσο στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μία σχετική κινητικότητα σε ό,τι αφορά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού κι αυτό «γιατί με τις ανακοινώσεις του υπουργείου αλλά και τις εμφανίσεις των επιστημόνων στα ΜΜΕ κάποιοι τρόμαξαν και έσπευσαν να εμβολιαστούν». Ο ίδιος καλεί τους άνω των 60 και όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες να προχωρήσουν άμεσα τον εμβολιασμό τους.
«Διαχειρίσιμη πίεση»
Το κύμα του κορονοϊού που ξεκίνησε πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων βρίσκεται σε κορύφωση αυτή την περίοδο και όπως αναφέρουν οι ειδικοί το επόμενο διάστημα θα αρχίσει η αποκλιμάκωσή του. Σε αντίθεση, ο Φεβρουάριος θεωρείται «μήνας των γριπών» κάτι που σημαίνει ότι θα βρίσκονται σε έξαρση τα κρούσματα γρίπης τύπου Α και Β ή άλλων παθήσεων που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού. Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης το κύμα του κορονοϊού ξεκίνησε στα μέσα Νοεμβρίου και αναμένεται να κορυφωθεί στις 23 Ιανουαρίου.
«Η αποκλιμάκωση ωστόσο θα είναι αργή και θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου» σημειώνει ο κ. Σαρηγιάννης. «Θα υπάρξει μία αύξηση στην πίεση του ΕΣΥ, ωστόσο η κατάσταση θα είναι διαχειρίσιμη» υπογραμμίζει. Μιλώντας με αριθμούς και περιγράφοντας την πορεία του κορονοϊού ο κ. Σαρηγιάννης σημειώνει ότι ο μέσος όρος των κρουσμάτων είναι 7.200 την ημέρα. «Πριν από δύο εβδομάδες βλέπαμε στην καμπύλη μας κορύφωση στα τέλη Ιανουαρίου όμως με 8.800 ημερήσια κρούσματα. Η πτώση των κρουσμάτων δείχνει ότι ο κόσμος τήρησε τα μέτρα όταν άρχισαν τα καμπανάκια και εμβολιάστηκε. Άλλαξε τη συμπεριφορά του». «Οι επόμενες εβδομάδες πάντως είναι κρίσιμες...» λέει.
Ο κ. Σαρηγιάννης, μέσω της «ΜτΚ» απαντά και σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι η νόσηση με κορονοϊό είναι παρόμοια με εκείνη της γρίπης. «Δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη. Ο κορονοϊός μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές και να σκοτώσει. Οι νεκροί από γρίπη τον μήνα είναι αριθμός μονοψήφιος ενώ από COVID-19, 57 σε μία εβδομάδα» λέει ο κ. Σαρηγιάννης.
Ο κορονοϊός το αλκοόλ του... κοκτέιλ
Από το «κοκτέιλ» αυτό των αναπνευστικών λοιμώξεων που βρίσκεται σε έξαρση το... αλκοολούχο είναι ο κορονοϊός, σημειώνει ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. «Αν δεν υπήρχε ο κορονοϊός θα μιλούσαμε για απλό χυμό κι όχι κοκτέιλ» σχολιάζει θέλοντας με αυτή την φράση να καταστήσει σαφές ότι η COVID-19 έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις και ενδεχόμενες επιπλοκές στην υγεία κάποιου που θα νοσήσει.
«Πρέπει άμεσα όσοι άνω των 60 δεν έχουν νοσήσει για να αποκτήσουν αντισώματα και δεν έχουν εμβολιαστεί το τελευταίο εξάμηνο να προχωρήσουν στον εμβολιασμό τους. Και οι ευπαθείς ομάδες να εμβολιαστούν» τονίζει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Σύμφωνα με το κ. Εξαδάκτυλο η πίεση στα νοσοκομεία ναι μεν αυξήθηκε (περίπου 1.400 ασθενείς νοσηλεύονται σε απλές κλίνες με κορονοϊό), ωστόσο εξαιτίας της ανοσίας και των εμβολίων δεν θα δούμε εικόνες του παρελθόντος και δεν θα επηρεαστεί η λειτουργία των νοσοκομείων.
«Πρέπει να σκεφτούμε ότι πέρσι τέτοια εποχή φορούσαμε ακόμα μάσκα και το 2021 ξεκινούσαν οι εμβολιασμοί του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, ενώ όλοι περιμέναμε το 2020 να ανακαλυφθεί το εμβόλιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τι περάσαμε» σχολιάζει. Ο κ. Εξαδάκτυλος συμβουλεύει δε για χρήση μέτρων όπως μάσκα σε χώρους με πολυκοσμία και συχνό πλύσιμο των χεριών, χρήση αντισηπτικών κ.ά.
Για «ελεγχόμενη πίεση» κάνει λόγο στη «ΜτΚ» ο Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δημόσιας Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης. Όπως αναφέρει ο κ. Μαγιορκίνης η έξαρση των αναπνευστικών λοιμώξεων εντοπίζεται στα μέσα Νοεμβρίου του 2023, με τον ίδιο να παρατηρεί κορύφωση της γρίπης λόγω της χαμηλότερης μεταδοτικότητάς της σε σχέση με την COVID-19 αργότερα.
Σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη σε ό,τι αφορά την COVID-19 παρατηρείται έξαρση με την κορύφωση του κύματος να αναμένεται την επόμενη εβδομάδα, ενώ η υποπαραλλαγή JN.1 είναι η επικρατούσα στην χώρα και ξεκίνησε από τον Σεπτέμβριο. «Παρατηρείται μία δυναμική έξαρση. Είναι η μεγαλύτερη έξαρση από το καλοκαίρι του 2022 κι αυτό φαίνεται από τον αριθμό των διασωληνωμένων. Τον Δεκέμβριο είχαμε 50 και σήμερα 100 περίπου» λέει. «Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πολλαπλάσιος αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι διασωληνώσεις» συμπληρώνει ο κ. Μαγιορκίνης.
Η νέα υποπαραλλαγή, η γρίπη και τα συμπτώματα
Όπως εξηγούν οι ειδικοί στην παρούσα φάση της εξέλιξης της πανδημίας του κορονοϊού στην κοινότητα επικρατεί η υποπαραλλαγή JN.1, που είναι υποπαραλλαγή της «Όμικρον» και… χτυπά το ανώτερο αναπνευστικό προκαλώντας βήχα, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, μυικούς πόνους, πυρετό, απώλεια γεύσης και όσφρησης, καταρροή ή ρινικό μπούκωμα, κόπωση, εγκεφαλική θόλωση «brain fog», δύσπνοια, ελαφρά γαστρεντερικά συμπτώματα (στομαχικές διαταραχές, ελαφρά διάρροια).
Σύμφωνα με τον πνευμονολόγο Δρόσο Τσαβλή δεν προκαλεί συχνά πνευμονία, όπως οι υποπαραλλαγές της «Δέλτα». Η νέα υποπαραλλαγή JN.1 είναι πιο μεταδοτική, όχι όμως πιο επιθετική από τις άλλες παραλλαγές της COVID-19 που κυκλοφορούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει τον συνολικό αριθμό των νέων κρουσμάτων και σε μικρότερο βαθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με τον κ. Τσαβλή τα συμπτώματα της JN.1 είναι παρόμοια με εκείνα της γρίπης τύπου Α ή Β, ενώ αν κάποιος έχει μολυνθεί με κάποιον από τους παραπάνω ιούς εύκολα με ένα πολλαπλό τεστ COVID-19 και γρίπης μπορεί να διαπιστώσει περί τίνος πρόκειται. Ο ίδιος εφιστά προσοχή σε όσους έχουν μολυνθεί από τον αναπνευστικός συγκυτιακός ιός RSV ο οποίος μπορεί να προκαλέσει πνευμονία και παρουσιάζει ιδιαίτερη νοσηρότητα.
Γιατί όμως φέτος τα περιστατικά γρίπης είναι περισσότερα και εκδηλώνονται με πιο «βαριά» συμπτώματα, όπως και οι νοσήσεις από τις υπόλοιπες ιώσεις; Η απάντηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι απλή. «Όλο το προηγούμενο διάστημα φορούσαμε μάσκες με αποτέλεσμα να μην αναπτυχθούν στον οργανισμό αντισώματα, άρα είμαστε πιο ευάλωτοι απέναντι στις γρίπες» λέει ο κ. Τσαβλής.
«Δεν χρειάζεται ανησυχία αλλά εμβολιασμός» λέει από την πλευρά του ο παιδίατρος, Νίκος Καρανταγλής. «Αυτό που συμβαίνει την παρούσα περίοδο συνέβαινε κάθε χρόνο. Από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι και τα τέλη Ιανουαρίου γνωρίζουμε ότι θα έχουμε έξαρση τέτοιων ασθενειών» λέει, ενώ αναφέρει πως του χρόνου θα υπάρχει εγκεκριμένο και αδειοδοτημένο εμβόλιο και κατά του συγκυτιακού ιού RSV.
Ελλείψεις σε διπλά test, αντιβιοτικά και εισπνεόμενα
Η έξαρση πάντως κορονοϊού, γριπών κι άλλων εποχικών ιώσεων έχουν οδηγήσει σε ελλείψεις αντιβιοτικών και αντιικών φαρμάκων στα φαρμακεία. Σε έλλειψη βρίσκονται, όπως λέει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Διονύσης Ευγενίδης τα τεστ που ανιχνεύουν κορονοϊό και γρίπη και αυτό γιατί όπως εξηγεί «λόγω των εορτών ο κόσμος πριν πάει σε κάποιο τραπέζι έκανε τεστ, υπήρχε μεγάλη ζήτηση».
Σε ό,τι αφορά τα απλά self tests ανίχνευσης κορονοϊού παρατηρείται επάρκεια. Σύμφωνα με τον κ. Ευγενίδη παρατηρούνται επίσης ελλείψεις σε αντιβιοτικά, εισπνεόμενα ενηλίκων και παιδιών, ωστόσο «είμαστε καλύτερα από πέρσι, αφού το καλοκαίρι απαγορεύτηκαν οι εξαγωγές των φαρμάκων».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης, Σπύρος Νικολαΐδης εξηγεί ότι οι ελλείψεις σε διπλά self tests και φάρμακα οφείλονται στο γεγονός ότι αυξήθηκε η ζήτηση με τις «φαρμακευτικές εταιρίες και αποθήκες να είναι κλειστές λόγω γιορτών. Γι’ αυτό άδειασαν τα φαρμακεία» λέει τονίζοντας πως λόγω της έξαρσης των ιών που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού εκτιμάται πως το επόμενο διάστημα θα υπάρχει επίσης ζήτηση σε εισπνεόμενα, test και αντιβιώσεις.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.01.2024
ΣΧΟΛΙΑ